eerste pagina einde pagina volgende pagina begin vorige pagina einde vorige pagina laatste pagina

Urineeren (overmatig)

recept:1279 Urineeren (overmatig)

gebruikt simplex:
Kapas tahoen Gossypium barbadense L. var acuminatum (Roxb.) Masters

Men gaat dit tegen, door een tapel van daoen kapas tahoen op den onderbuik te binden.

Urineeren (pijnlijk)

recept:1280 Urineeren (pijnlijk)

gebruikt simplex:
Meniran Phyllanthus urinaria L.

Voor volwassenen neemt men vijf meniranplantjes met wortel en al, zet die met twee splitglazen water op en verkookt het tot de helft. Dit aftreksel wordt gedronken.

recept:1281 Urineeren (pijnlijk)

gebruikte simplicia:
Poelasari Alyxia stellata (Forst.) Roem. & Schult.
Adas Foeniculum vulgare Mill.
Waroe Hibiscus tiliaceus L.

Kinderen, die pijnlijk urineeren, krijgen bij de Javanen een tapel van gekneusde waroe laoet bladeren met adas en poelasari op den onderbuik.

Vallende ziekte

recept:1282 Vallende ziekte

gebruikt simplex:
Lenglengan Leucas lavandulifolia J.E. Smith

Hiertegen wende men wasschingen aan met een aftreksel van lenglenganbladeren.

Venerische ziekte

recept:1283 Venerische ziekte

gebruikt simplex:
Bratawali Tinospora crispa (L.) Miers ex Hook f. et Thomson

Voor de koorts, die hierbij kan optreden, brengt bratawali thee genezing aan.

recept:1284 Venerische ziekte

gebruikt simplex:
Kemoekoes Piper cubeba L.f.

Hoewel gewone peper slecht is voor lijders aan venerische ziekte, zoo zal staartpeper of kemoekoes juist genezing brengen.

recept:1285 Venerische ziekte

gebruikte simplicia:
woeroe sintok Cinnamomum sintok Blume
Kemoening Murraya paniculata (L.) Jack.
Bajem doeri Amaranthus spinosus L.
Masoji Cryptocarya massoy (Oken) Kosterm.
Patjar tjina,patjar tjoelam Aglaia odorata Lour.
Setjang Caesalpinia sappan L.
Temoe koentji Boesenbergia rotunda (L.) Mansf.
Tjendani Santalum album L.
Tjengkeh Syzigium arormaticum (L.) Merr. et Perry
Moermak daging een import hars
Djamoer brama Pycnoporus sanguineus (L.) Murr.
Djenitri Elaeocarpus angustifolius Blume
djinten itam Nigella sativa L.

De volgende kruiden werken genezend en zijn heilzaam voor lijders aan venerische ziekten: de wortel van bajem doeri, boenga lawang, djamoer brama, djenitri, djinten itam, kajoe masoji, kajoe setjang, kajoe sintok, kajoe tjendana, kemoeningbladeren, moermak daging, bladeren van patjar tjina en temoe koentji, alle voor inwendig gebruik.

recept:1286 Venerische ziekte

gebruikt simplex:
Gadoeng Dioscorea hispida Dennst.

Gadoeng is ook zeer goed, maar mag alleen worden gebruikt, als men vegetarisch leeft en nog nimmer een kwikkuur heeft doorgemaakt. Anders breekt de ziekte op afschuwelijke wijze uit.

Verdoovend middel

recept:1287 Verdoovend middel

gebruikt simplex:
Ketjoeboeng Datura metel L.

Voor uitwendig gebruik dient bladmoes van ketjoeboeng en de ketjoeboeng olie, voor de bereiding waarvan verwezen wordt naar het Aanhangsel.

Vergiftiging

recept:1288 Vergiftiging

gebruikt simplex:
Kalapa Cocos nucifera L.

Bij vischvergiftiging drinke men een splitglas ongekookte klappermelk bij voorkeur van de kelapa idjo achter elkaar uit.

recept:1289 Vergiftiging

gebruikt simplex:
Kalapa Cocos nucifera L.

Tegen santoninevergiftiging, ontstaan door overmatig gebruik van wormkruid, is het drinken van klapperwater uit oude vruchten het allerbeste.

recept:1290 Vergiftiging

gebruikt simplex:
Djarak pager Jatropha curcas L.

Tengevolge van het eten van djarak pager vruchten treden verschijnselen op, die heel veel op cholera gelijken. Het beste is, den patiënt brandewijn toe te dienen.

recept:1291 Vergiftiging

gebruikte simplicia:
Gagan Centella asiatica (L.) Urb.
Tembelekan,kembang telek Lantana camara L.

Als vergiftigingsverschijnselen optreden tengevolge van het nuttigen van bedorven voedsel, neemt men een flinke handvol tembelekanbladeren, wrijft die tot moes, doet er een wijnglas water bij, filtreert het vocht en drinkt dat uit.
Het is een braakmiddel, maar in zulke gevallen het beste middel, om de schadelijke stoffen uit het lichaam te verwijderen.
Na zulke vergiftigingen is het goed, een maand lang dagelijks een handvol rauwe daoen gagan te gebruiken.

recept:1292 Vergiftiging

gebruikt simplex:
Bidara, widara Ziziphus jujuba Mill.

Tegen dierlijke en plantaardige giften helpt een aftreksel van widara bladeren, door de Javanen kortweg godong doro genoemd.
Negen tot veertien blaadjes worden met een splitglas water opgezet, tot op de helft verkookt en het gefiltreerde aftreksel wordt koud gedronken.
Men neemt dit drie dagen achter elkaar in.

recept:1293 Vergiftiging

gebruikte simplicia:
Gagan Centella asiatica (L.) Urb.
Kalapa Cocos nucifera L.
Bidara oepas Merremia mammosa (Lour.) Hall.f.
Djarak Ricinus communis L.
Azijn

Plantaardige, dierlijke of minerale giften worden wel op slinksche wijze in het voedsel gemengd, waardoor hij of zij, die dit gif binnen heeft gekregen tijdelijk gek, of ten minste abnormaal kan worden. Meestal werken deze giften zeer remmend op de nierwerking. Het beste is, veel te drinken en wel bij voorkeur kelapa idjo water en nu en dan sterke azijn ruiken (vooral geen amonia of eau de cologne). Het hoofd moet veel nat gehouden worden. Men moet veel baden, veel in de open lucht zijn, geen alcohol gebruiken en licht verteerbaar voedsel eten.
Treden neusbloedingen op, dan een natten doek in den nek leggen, om die bloedingen te doen ophouden.
Is er bloed in de urine, dat eenige glazen kelapa idjo water achter elkaar uitdrinken.
Heeft de patiënt hevige krampen en persingen in den buik, dat spoedig laxeeren met castorolie en daarna het volgende drankje innemen.
Twee theelepels rhinoceroshoorn tot poeder geschaafd, een flinke handvol daoen gagan met twee splitglazen koud water opzetten en tot op de helft verkoken. Het gefiltreerde aftreksel wordt in een dag uitgedronken, dagelijks versch gemaakt en ingenomen, tot de patiënt geheel genezen is.
Raadzaam is het, zoo spoedig mogelijk naar een andere omgeving te gaan, de bergen in of een zeereisje te maken onder goede geleide. Geen inlandsche bedienden meenemen en bij terugkomst geheel nieuw huispersoneel aanstellen, zoo mogelijk uit een andere streek.
Als tegengift tegen verschillende Indische giften neemt men een kleinen knol van widara oepas, raspt die en perst het raspsel uit. Van het vocht drinkt men drie paitglaasjes.

Verkoudheid

recept:1294 Verkoudheid

gebruikt simplex:
Geranium Pelargonium radens H. E. Moore

Een goed middel is een dampbad van een afkooksel van geraniumbladeren

Verkoudheid op de borst

recept:1295 Verkoudheid op de borst

gebruikt simplex:
Bertjita alleen de naam van het simplex

Bertjita bladeren kauwen, het sap inslikken en de ampas uitspuwen.
Dit middel lost het slijm op bij menschen, die het op de borst hebben.

recept:1296 Verkoudheid op de borst

gebruikt simplex:
Semboeng Blumea balsamifera (L.) DC.

Verkook twee theekopjes water, waarin vijf tot zeven semboengblaadjes met een paar klontjes suiker, tot op de helft en drink dat als transpireermiddel.

recept:1297 Verkoudheid op de borst

gebruikte simplicia:
Kajoe angin Usnea barbata Tries.
Kajoe manis tjina zoethout,drop
Bajem doeri Amaranthus spinosus L.
Poelasari Alyxia stellata (Forst.) Roem. & Schult.
Adas Foeniculum vulgare Mill.

Een goed slijmoplossend middel maakt men als volgt. Een handvol bajem doeri blaadjes met wat kajoe angin, kajoe manis tjina, adas en poelasari en een paar klontjes suiker met twee splitglazen water tot de helft verkoken. Voor het innemen eerst te zeven.

recept:1298 Verkoudheid op de borst

gebruikte simplicia:
Goela djawa palmsuiker
Randoe Ceiba pentandra (L.) Gaertn.

Een ander middel bestaat uit gekneusde randoebladeren met goela aren.
Een handvol jonge bladeren met water kneuzen, het vocht door een doekje zeven, een nacht in den dauw zetten en des morgens opdrinken.

recept:1299 Verkoudheid op de borst

gebruikt simplex:
Goela djawa palmsuiker

Gebrande suiker is een versterkend middel voor de borst en tevens slijmoplossend

Vervetting

recept:1300 Vervetting

gebruikte simplicia:
Bengle Zingiber purpureum Roscoe
Djati blanda Guazuma ulmifolia Lam. var. tomentosa Schum.

Een stukje benglewortel met zeven blaadjes djati blanda in anderhalf splitglas water opzetten en een derde daarvan laten verkoken. Dagelijks drinkt men dit aftreksel uit en meestal zal men na een maand reeds goede resultaten zien.
Vrouwen, die erg gezet zijn en vaak door vervetting van de inwendige organen niet zwanger kunnen worden, zullen bij dit middel baat vinden. Ze moeten dan echter ook dagelijks een flinke wandeling maken.
In den ouden tijd werd dit middel door de inlandsche hoofden ook wel toegepast in gevallen van hartvervetting. Daarbij werd echter ook veel beweging genomen, omdat het drankje alleen niet kan helpen.

recept:1301 Vervetting

gebruikt simplex:
Djati blanda Guazuma ulmifolia Lam. var. tomentosa Schum.

Een doelmatig middel, dat vooral de vetafzetting op de inwendige organen tegengaat, is het geregeld drinken van thee, getrokken van bladeren van djati blanda.

recept:1302 Vervetting

gebruikt simplex:
Andijvie Cichorium endivia L.

Ook het gebruik van rauwe andijvie is een goed middel.

recept:1303 Vervetting

De vrouwen van inlandsche hoofden op Java drinken als vermageringsmiddel gaarne een aftreksel van tjeremaibladeren. Het middel werkt zeer sterk en is daarom af te keuren.
Veelvuldig gebruik doet veel kwaad; men teert op het laatst geheel uit.

recept:1304 Vervetting

gebruikte simplicia:
Kemoening Murraya paniculata (L.) Jack.
Temoe giring Curcuma heyneana Vall. & V.Zyp.

Het volgende recept is van Dr. Eisinger. die op het einde van de vorige eeuw te Batavia practiseerde en veel Indische kruiden voorschreef.
Een stuk temoe giring ter lengte van een halven pink, een handvol daoen kemoening en een handvol daoen patje worden onder toevoeging van een kopie water goed fijngestampt en het vocht door een doekje er uitgeperst. Men drinkt deze hoeveelheid dagelijks op de nuchtere maag en neemt tegen den onaangenamen smaak een pepermuntie na.

Vermoeidheid (lichamelijke)

recept:1305 Vermoeidheid (lichamelijke)

gebruikt simplex:
Klabet Trigonella foenum-graecum L.

Deze bestrijdt men door klabetzaad, dat, fijngemaakt, onder parems gemengd wordt en op de huid gebracht, het vermoeide gevoel doet verdwijnen.

Verzwakking

recept:1306 Verzwakking

gebruikt simplex:
Poele Alstonia scholaris (L.) R.Br.

Zij, die tengevolge van doorgestane koortsen verzwakt en uitgeput zijn, geve men poelethee. Een theelepel fijngestampte bast wordt met een kopje water opgezet en tot de helft verkookt. Deze hoeveelheid wordt eenmaal per dag op de nuchtere maag uitgedronken. Het middel is wel bitter, maar zeer heilzaam.
De Javanen gebruiken den gestampten bast rauw met water en zout, maar in dezen vorm is het middel zoo mogelijk nog bitterder.
Zoolang deze medicijn wordt ingenomen, is het nuttigen van scherpe en zure spijzen verboden.

Verzwikking

recept:1307 Verzwikking

gebruikt simplex:
Ketjoeboeng Datura metel L.

Deze geneest men door massage met ketjoeboengolie.

recept:1308 Verzwikking

gebruikt simplex:
Kelor,klengtang Moringa oleifera Lam.

Kelorbladeren, takjes en wortels worden fijngemaakt (wat de inlanders giling noemen) en de pijnlijke plekken daarmede gecomprest. Zoodra het compres droog wordt, moet het worden vernieuwd.

recept:1309 Verzwikking

gebruikt simplex:
Seligi Phyllanthus buxifolium (Blume) Muell.Arg

Ook compressen van het bladmoes van daoen seligi op de pijnlijke plaatsen brengen genezing.

recept:1310 Verzwikking

gebruikt simplex:
Katjang idjo Vigna radiata (L.) Wilczek

Een ander middel is masseeren met het uiterst fijngemaakte meel van rauwe katjang idjo. Die massage mag niet te lang duren.

recept:1311 Verzwikking

gebruikte simplicia:
Katjang idjo Vigna radiata (L.) Wilczek
Sereh wangi Cymbopogon winterianus Jowitt

Ook kan men een koek maken van rauw katjang idjo meel en fijngemaakte sereh wangi en deze op de pijnlijke plek binden. Zoon verband blijft er een etmaal om. Men bevestigt het met een dunnen doek van grof weefsel. Als het er afgehaald wordt, is het ingedroogd en ziet er uit als bordpapier.

recept:1312 Verzwikking

gebruikte simplicia:
Kajoe timor Grewia salutaris Span.
Soga Peltophorum pterocarpum (DC) Backer ex K. Heine
Azijn

Men kan ook de pijnlijke plekken compressen met een aftreksel van kajoe timor in azijn.
Een oud huismiddel is de verzwikte lichaamsdeelen die eenigszins gaan gloeien, in pekelwater te dompelen, tot ze de normale temperatuur hebben en dat verder met pekelwater te compressen.

recept:1312a Verzwikking

gebruikt simplex:
Tawas aluin

Zwachtel de verzwikte ledematen met een papje van eiwit en fijngestampte aluin. Vernieuw dit verband tweemaal daags.

recept:1313 Verzwikking

gebruikte simplicia:
Kalapa Cocos nucifera L.
Daoen oerat Plantago major L.

Een ander goed middel is masseeren met klapperolie, waarin wortels van oerat zijn gekookt.

Vlekken in het aangezicht

recept:1314 Vlekken in het aangezicht

gebruikte simplicia:
Sjalot Allium ascalonicum L.
Tengkawang Shorea stenoptera Burck.
Ui,Bombay-uien Allium cepa L.

Als de vlekken wit zijn en de huid gerimpeld en het is geen panoe, pop dan 12 uur lang met roode uien, in minjak tengkawan gekookt. Herhaal dit eenige malen en doe er daarna alleen het tengkawanvet op, tot de vlekken verdwenen zijn.

recept:1315 Vlekken in het aangezicht

gebruikt simplex:
Terong ngor,terong pait Solanum indicum L.

Inwrijven met getah van terong ngor, is ook een bekend

Vlekken op de huid

recept:1316 Vlekken op de huid

gebruikt simplex:
Ketimoen Cucumis sativus L.

Deze verdwijnen in de meeste gevallen spoedig, door herhaaldelijk wrijven met komkommerschil.

Vloeiingen

recept:1317 Vloeiingen

gebruikt simplex:
Sambang darah Excoecaria cochinchinensis Lour.

Vrouwen, die voortdurende vloeiingen hebben in plaats van geregelde menstruatie, geve men een afkooksel van enkele takjes sambang darah.

recept:1318 Vloeiingen

gebruikt simplex:
Menian madoe hars van Styrax benzoin

Een ander geneesmiddel is het volgende:
Een stuk menjan madoe overgiet men met gekookt water, laat dit een etmaal trekken en gebruikt dit vocht gedurende den dag als drinkwater, zoolang tot de vloeiingen ophouden.
Het is niet noodig, hiervoor versche menjan madoe te gebruiken.

recept:1319 Vloeiingen

gebruikt simplex:
Ampo

Ook kan men een koekje ampo, zooals men vroeger voor een cent op elken passer kocht, met een kopie warm water overgieten en dit vocht drinken.

recept:1320 Vloeiingen

gebruikt simplex:
Duizendblad Achillea millefolium L.

Voorts thee, getrokken van de bladeren en bloemen van duizendblad. Versch blad wordt met kokend water opgezet en als thee getrokken. Gedroogd blad moet worden afgekookt.

Vloeiingen na de bevalling of bij miskraam

recept:1321 Vloeiingen na de bevalling of bij miskraam

gebruikte simplicia:
Manggis,manggistan Garcinia mangostana L.
Waroe Hibiscus tiliaceus L.
Saparantoe pennen van Sindora sumatrana.
Djamboe bidji Psidium guajava L.
Azijn

Het volgende recept is van Dr. Eisinger, die op het einde van de vorige eeuw te Batavia practiseerde en veel Indische kruiden voorschreef.
Neem 15 stuks saparantoe, 30 gram bast van djamboe bidil, een flinke handvol jonge vruchtjes, of onontloken bloemen van djamboe bidji, de gedroogde of ongedroogde schil van 24 manggistanvruchten. Stamp alles fijn, zet het in drie liter water op en verkook het tot twee derde. Filtreer het door een fijnen doek en irigeer met dit vocht, doch eerst na verwijdering van de placenta (moederkoek).
Op den onderbuik maakt men een tapel van eenige handenvol jonge waroeblaadjes of bladknopjes, die fijn gestampt worden en vermengd met een handvol gestampten rooden baksteen (zoogenaamde roode cement), waaraan nog een weinig azijn wordt toegevoegd. Het gebruik van een bengkoeng is dat noodzakelijk. De patiënt moet op den rug blijven ligger en mag onder geen voorwaarde opstaan.

recept:1322 Vloeiingen na de bevalling of bij miskraam

gebruikt simplex:
Sambang darah Excoecaria cochinchinensis Lour.

Wanneer ze het gevolg zijn van pogingen, tot het verwekken van miskramen, gebruike men den wortel van sambang darah, Zie recept nummer 1324.

Vloeiingen als gevolg van venerische ziekte

recept:1323 Vloeiingen als gevolg van venerische ziekte

Gebruik hiertegen daoen sarap, zooals voorgeschreven in recept nummer 1168.

recept:1324 Vloeiingen als gevolg van venerische ziekte

gebruikt simplex:
Sambang darah Excoecaria cochinchinensis Lour.

Zijn de vloeiingen een gevolg van venerische ziekte, of ontstaan door het verwekken van miskramen, dan koke men een stuk wortel sambang darah van anderhalve vingerlengte in twee drinkglazen water en late dit tot op de helft verkoken
Deze hoeveelheid moet dan tweemaal per dag worden ingenomen.

Vloeiingen als gevolg van een val

recept:1325 Vloeiingen als gevolg van een val

gebruikte simplicia:
Pitjisan Pyrrosia nummularifolia (Sw.) Ching.
Poelasari Alyxia stellata (Forst.) Roem. & Schult.
Sjalot Allium ascalonicum L.
Adas Foeniculum vulgare Mill.
Ui,Bombay-uien Allium cepa L.

Als de vloeiingen het gevolg zijn van een val, neme men een handvol pitjisan en stampe dit met een klein stukje poelasari, twee korrels adas en een klein berguitje in een paitglaasje water. Dit mengsel wordt gezeefd en tweemaal daags te drinken gegeven.

Vloeiingen in de wisseljaren

recept:1326 Vloeiingen in de wisseljaren

gebruikt simplex:
Sambang geteh,sarap Hemigraphis alternata T. Anderson

Men kan deze stuiten door het innemen van daoen sarap, zooals voorgeschreven in nummer 1168.

recept:1327 Vloeiingen in de wisseljaren

gebruikt simplex:
Patjar tjina,patjar tjoelam Aglaia odorata Lour.

Zijn ze zeer hevig, dat drinke men thee, getrokken van de bladeren van patjar tjina.

Voeten (gezwollen)

recept:1328 Voeten (gezwollen)

gebruikt simplex:
Lempoejang emprit, lempoejang pait Zingiber zerumbet (L) Sm.

Zoowel ouden van dagen, die daarvan last ondervinden, als kraamvrouwen gebruiken met succes een aftreksel van lempoejangwortel.

Voorbehoedmiddel (Algemeen)

recept:1329 Voorbehoedmiddel (Algemeen)

gebruikt simplex:
Gagan Centella asiatica (L.) Urb.

Als algemeen voorbehoedmiddel tegen tal van ziekten en kwalen wordt aanbevolen, een paar maal per week daoen gagan te eten, hetzij als salade toebereid, of gekookt als groente.

Vrouwelijke Organen (Ontsteking der inwendige)

recept:1330 Vrouwelijke Organen (Ontsteking der inwendige)

gebruikt simplex:
Temoe koentji Boesenbergia rotunda (L.) Mansf.

Een aftreksel van koentji koening zal in vele gevallen baat brengen.

recept:1331 Vrouwelijke Organen (Ontsteking der inwendige)

gebruikt simplex:
Djaha Terminalia bellirica (Gaertn.) Roxb.

Tegen deze kwaal gebruikt men ook wel djaha soekon.

Wandluizen

recept:1332 Wandluizen

gebruikt simplex:
Legoendi Vitex trifolia L.

Deze verdrijft men met legoendibladeren.

Water

recept:1332a Water

Waar geen waterleiding is, is men aangewezen op putwater of regenwater. Putwater, ongekookt en ongefiltreerd, gebruiken, is steeds gevaarlijk. Het water uit putten, die in de nabijheid van privaten zijn gelegen, is vrijwel steeds besmet. Zoo mogelijk neme men zijn toevlucht tot regenwater. Het is goed, van tijd tot tijd een in het vuur gloeiend gemaakt stuk ijzer in het water te steken.

Waterzucht

recept:1333 Waterzucht

gebruikt simplex:
Sambodja Plumeria acuminata Aiton

Drie stukjes sambodjabast van een vinger lang en twee vingers breed zet men met twee splitglazen water op en verkookt het tot op de helft. Van dit aftreksel drinkt men den eersten dag een paitglaasje, den volgenden dag twee en zoo voort tot vijftien, dat mindert men weer met een glaasje per dag.
Tijdens deze kuur mag geen pedes of zuur worden gebruikt.
Het aftreksel wordt koud ingenomen. Men kan voor twee dagen tegelijk maken, maar dat moet het den tweeden dag eerst worden opgewarmd.

recept:1334 Waterzucht

gebruikt simplex:
Daoen pransman, daoen prasman Ayapana triplinervis (Vahl ex Blume) R.M. King & H. Rob.

Zet zeven bladeren daoen prasman met een halve wijnflesch water op en verkook het tot de helft. Dit aftreksel drinkt men overdag in drie keer uit en herhaalt dit enkele dagen achtereen.

recept:1335 Waterzucht

gebruikte simplicia:
Sjalot Allium ascalonicum L.
Adas Foeniculum vulgare Mill.
Ui,Bombay-uien Allium cepa L.

Tien tot vijftien gram roode uien zet men met een halven liter water op en verkookt het tot de helft. Onder het koken wordt zes gram fijn gestooten venkel toegevoegd. Het aftreksel drinke men in den loop van den dag bij gedeelten op.

recept:1336 Waterzucht

gebruikt simplex:
Bawang poetih Allium sativum L.

Ook knoflook met veel suiker, in water tot een dikke stroop verkookt, is een goed middel, om in te nemen.

recept:1337 Waterzucht

gebruikt simplex:
Poele Alstonia scholaris (L.) R.Br.

Een aftreksel van poelebast is mede zeer dienstig.

recept:1338 Waterzucht

gebruikt simplex:
Lampes,roekoe-roekoe Ocimum tenuiflorum L.

Het gebruik van lampes doet ook waterzucht verdwijnen.

recept:1339 Waterzucht

gebruikte simplicia:
Kedji beling No. 1 Desmodium gangeticum (L.) DC.
Meniran Phyllanthus urinaria L.
Remoedjoeng,remoekdjoeng,koemis koetjing Orthosiphon aristatus (Blume) Miq.

Wanneer een aandoening van de nieren de oorzaak is, dat zijn de bladeren van koemis koetjing de aangewezen medicijn met meniran en kedji beling No. 1, zooals bij niersteen is aangegeven.

recept:1340 Waterzucht

gebruikt simplex:
Lidah boewaja Aloe vera (L.) Burm.f.

Als de kwaal een gevolg is van ontstoken nieren, gebruikt men het geleiachtige vocht, dat voorzichtig uit de opengesneden bladeren van lidah boewaja wordt gelepeld.

Windkoliek

recept:1341 Windkoliek

gebruikte simplicia:
Semboeng Blumea balsamifera (L.) DC.
Daoen poko Mentha arvensis L.

Een handvol semboengbladeren met een splitglas water opzetten en tot op de helft verkoken. Vier of vijf druppels minjak poko toevoegen en dit uitdrinken. De pijnen zullen dat spoedig verdreven zijn.

recept:1342 Windkoliek

gebruikt simplex:
Kedawoeng Parkia biglobosa Benth.

Drie of vier kedawoengpitten branden als koffie, dan schillen, den kern tot poeder stampen en innemen.

Witte vloed

Zij, die aan witten vloed lijden, moeten niet te lang staat en niet te veel dansen; vooral tijdens de menstruatie moeten ze dit nalaten.

recept:1343 Witte vloed

gebruikt simplex:
Koenir,koenjit Curcuma longa L.

Een of tweemaal per week het sap van koenir drinken is zeer heilzaam. Neem daarvoor een stuk van een halve vingerlengte, rasp dit, doe er een paitglaasje water bij en pers het vocht door een doekje er uit. Men neemt dat in met een paar druppels djeroek nipis.

recept:1343a Witte vloed

Het eten van spijzen, die met koenir zijn toebereid, is mede zeer aan te bevelen.

recept:1344 Witte vloed

gebruikt simplex:
Djeroek kates Citrus medica L.

Ook het eten van zelf gekonfijte sukade is uitstekend.

recept:1345 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Loentas,beloentas Pluchea indica (L.) Less.
Sirih Piper betle L.
djinten itam Nigella sativa L.

Zelfs bij zeer jonge meisjes komt een soort witten vloed voor. De oorzaak is dat meestal besmetting door een baboe of een vuil privaat.
In zulke gevallen stampt men drie jonge takjes loentas met een weinig zout en negen korrels djinten itam in een paitglaasje water, perst het mengsel door een doekje uit en geeft dit op de nuchtere maag te drinken. Men gaat hiermede door, tot de kwaal geheel over is en laat dat verder eenigen tijd tweemaal daags zitbaden gebruiken met een afkooksel van sirihbladeren in het water. Nu en dat nog wat aftreksel van loentasbladeren ingeven, kan geen kwaad.

recept:1346 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Sirih Piper betle L.
Tapak liman Elephantopus scaber L.

Witte vloed bij kleine meisjes kan ook een uiting zijn van zwakte. Sterke voeding, verkoelende spijzen en het gebruik van zitbaden met een aftreksel van sirihbladeren er in zijn dat aangewezen, alsmede het volgende drankje.
Twee plantjes tapak liman met wortel en al met twee kopies water opzetten en tot op de helft verkoken.

recept:1347 Witte vloed

gebruikt simplex:
Temoe koentji Boesenbergia rotunda (L.) Mansf.

Een ander drankje, dat de plaats van het voorgaande in kan nemen, wordt gemaakt door vijf wortels van koentji koening met twee kopjes water op te zetten en tot de helft te verkoken.

recept:1348 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Kates Carica papaya L.
Sirih Piper betle L.

Bij kleine meisjes kan witte vloed ook ontstaan tengevolge van maden. Laat ze dat zoo spoedig mogelijk getah papaja innemen volgens recept nummer 832. Dit middel mag echter in den Oostmoesson niet worden toegepast, omdat het te verhittend is.
In ieder geval is tweemaal per dag een zitbad met een aftreksel van sirihbladeren er in aan te bevelen.

recept:1349 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Koenir,koenjit Curcuma longa L.
Madoe honing

Wanneer jonge meisjes tengevolge van zwakte last hebben van witten vloed, raspt men een stukje koenir, zoo groot als een duivenei, doet er een eierdooier bij en klutst hei met een lepel honig goed dooreen. Dit wordt zoo ingegeven.

recept:1350 Witte vloed

gebruikt simplex:
Loentas,beloentas Pluchea indica (L.) Less.

Vrouwen, die last hebben van witten vloed, moeten direct na de menstruatie een aftreksel van loentasbladeren drinken.

recept:1351 Witte vloed

gebruikt simplex:
Tapak liman Elephantopus scaber L.

Een goed middel, om telkens na de menstruatie in te nemen, is een aftreksel van tapak liman, zooals voorgeschreven is in recept nummer 1352.
Dit moet op de nuchtere maag worden gedronken en tegen vier uur in den middag nog eens.

recept:1352 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Patjar djawa, patjar koekoe Lawsonia inermis L.
Tapak liman Elephantopus scaber L.
Temoe koentji Boesenbergia rotunda (L.) Mansf.

Bij hevigen witten vloed neemt men twee volledige plantjes tapak liman met wortel en al, een hoofdwortel van koentji koening en een takje patjar djawa. Dit alles wordt fijn gestampt, met een splitglas water opgezet, tot op de helft verkookt en het aftreksel ingenomen. Men mag dit geregeld gebruiken, maar moet er mede stoppen, zoolang de menstruatie duurt.

recept:1353 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Sirih Piper betle L.
Djamboe bidji Psidium guajava L.

Zoekt men spoedige genezing, dat moet men, behalve dit drankje innemen, tweemaal daags irigeeren met een aftreksel van drie jonge takjes djamboe bidji en zeven sirihblaadjes, die met twee wijnflesschen koud water worden opgezet en tot de helft verkookt.

recept:1354 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Sirih Piper betle L.
Djamboe bidji Psidium guajava L.

Jonge meisjes behoeven niet te irigeeren, maar kunnen volstaan met een zitbad met dit aftreksel van djamboe bidji en sirih. Men heeft dan natuurlijk meer noodig dan voor het irigeeren. Een groote gemailleerde kom is het allerbeste voor zoo'n zitbad.
Vrouwen, die aan witten vloed lijden, moeten de uiterste zindelijkheid betrachten en zich flink met water reinigen, niet alleen na ontlasting gehad te hebben, maar ook na het urineeren. Deze voorzorgen zijn van het grootste belang, om spoedig van deze ziekte bevrijd te zijn.

recept:1355 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Toeri Sesbania grandiflora (L.) Desv.
Dempol lelet Glochidion molle Blume

Vrouwen, die de ziekte in erge mate hebben, doen goed, een verkoelend verband op den onderbuik te leggen van daoen ketoembel en daoen toeri poetih. Deze bladeren worden dan gekneusd en met een goerita bevestigd.

recept:1356 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Koenir,koenjit Curcuma longa L.
Toeri Sesbania grandiflora (L.) Desv.

Een uitstekend middel is verder het drinken van een aftreksel van zeven takjes toeri poetih met een halve vingerlengte koenijt. Deze kruiden worden met een flesch water op het vuur gezet en men laat dit tot op de helft verkoken, waarna men het gefiltreerde aftreksel in den loop van den dag inneemt.
Lijderessen aan witten vloed mogen lang niet alles eten.
Zoo is het gebruik van ketimoen, pisang idjo, boewah nona, oer djeroek, asemstroop, kates en spijzen, die met azijn bereid zijn, verkeerd. Ananas mag alleen gebruikt worden gedurende de menstruatie en enkele dagen daarvoor.

recept:1357 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Kajoe rapat Parameria laevigata (Juss.) Moldenke
Kemoekoes Piper cubeba L.f.
Masoji Cryptocarya massoy (Oken) Kosterm.
Soekmadiloewih Gunnera macrophylla Blume
Tapak liman Elephantopus scaber L.
Temoe koentji Boesenbergia rotunda (L.) Mansf.
Tjengkeh Syzigium arormaticum (L.) Merr. et Perry
Dadap Erythrina subumbrans (Hassk.) Merr.
Djaha Terminalia bellirica (Gaertn.) Roxb.
Djenitri Elaeocarpus angustifolius Blume
Djeroek nipis,djeroek petjel Citrus aurantifolia (Christm.) Swingle.
djinten itam Nigella sativa L.

Een goed middel tegen witten vloed, die het gevolg is van inwendige ontsteking, is het volgende. Twee stukjes kajoe masoji van 2 1/2 cm lang en 2 cm breed, twee stukjes kajoe rapat van een vingerlengte, twee djenitri, een kembang lawang, twee stuks koentji koening, twaalf kemoekoes, vijf kruidnagelen, een djaha soekon, tien soekmadiloewih, tien djinten itam en een korreltje zout. Deze kruiden worden fijn gemaakt en goed dooreengemengd. Deze hoeveelheid is toereikend voor drie maal.
Ze worden rauw ingenomen wat, vooral als de kwaal erg is, beter helpt dat gekookt. Men kan deze kruiden droog in een stopflesch bewaren.
Voor het gebruik worden ze gemengd met drie tapak limanplantjes met wortel en al, doch zonder bloesem, twee heel jonge djeroek nipis vruchten en een half splitglas water.
De patiënt moet volstrekte bedrust nemen en een verband met dadap serepbladeren op den buik leggen, dat driemaal daags vernieuwd moet worden.

recept:1358 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Asem Tamarindus indica L.
Kemagoran Gymnopetalum chinense (Lour.) Merr.
Koenir,koenjit Curcuma longa L.
Sirih Piper betle L.

Als het gestel door deze kwaal erg verzwakt is en de patiënt vermagert, is een aftreksel van kemarogan en koenir uitstekend. Men neemt een takje kemarogan van een kwart el, schraapt de bastvezels er zorgvuldig af en zet het met drie schijfjes empoe koenir in twee splitglazen water op en verkookt het tot de helft. Bij het gebruik van dit inwendige middel wordt tegelijkertijd de buik ingesmeerd met een zalfje, dat men bereidt uit asem kawak, geraspte empoe koenir en een weinig water. Als dat bovendien geregeld geirigeerd wordt met sirihwater, dat zal de kwaal spoedig genezen.

recept:1359 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Kajoe rapat Parameria laevigata (Juss.) Moldenke
Koenir poetih,koentji pepet Kaempferia rotunda L.
Pitjisan Pyrrosia nummularifolia (Sw.) Ching.
Sambang tjolok Aerva sanguinolenta Blume
Djaha Terminalia bellirica (Gaertn.) Roxb.

Wordt de witte vloed veroorzaakt door besmetting, dat neemt men drie takjes sambang tjolok, 27 blaadjes pitjisan, twee stukjes kajoe rapat van een vingerlengte, een empoe koenir van een halven vinger, een djaha soekon en twee stukjes koentji pepet. Dit alles wordt gestampt met een half splitglas water. Het vocht wordt door een doekje er uitgeperst en dagelijks gedronken, tot de kwaal over is.

recept:1360 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Kates Carica papaya L.
Sirih Piper betle L.

Ook rauwe papajabladeren helpen. Men neemt daarvoor het jonge blad, dat nog zeer licht van kleur is. Het wordt gestampt met een weinig zout en water. Het vocht wordt door een doekje er uitgeperst en circa vijftien dagen achter een gedronken.
Dit middel is vooral aan te bevelen voor ongehuwde vrouwen, die aan deze kwaal lijden door vermoeienden arbeid en veel staat. Koude zitbaden met sirih er in zijn tevens zeer aan te bevelen.

recept:1361 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Koenir,koenjit Curcuma longa L.
Sirih Piper betle L.
djinten itam Nigella sativa L.

Wanneer sirihbladeren inwendig worden gebruikt tegen witten vloed, neme men de soort, die de Javanen temoe roesih of temoe roesih noemen. Men vindt deze bladeren aan de gewone sirihplant, doch de bladnerven, die anders normaal zijn, loopen bij deze bladeren min of meer evenwijdig.
Neem zeven van zulke bladeren, twee schijfjes empoe koenir, zoo groot als een cent en een theelepel djinten itam, zet dit alles met een splitglas water op en verkook het tot op de helft. Dit aftreksel drinke men minstens een maand lang dagelijks, ook al zijn de verschijnselen inmiddels opgehouden.

recept:1362 Witte vloed

gebruikt simplex:
Aster Chrysanthemum indicum L.

De gedroogde sroenibladeren worden als thee getrokken en gedronken tegen witten vloed. Men zet een handvol op met een splitglas water en laat het tot de helft verkoken. Dit middel moet geruimen tijd achtereen worden gebruikt.

recept:1363 Witte vloed

gebruikte simplicia:
Sirih Piper betle L.
Tapak liman Elephantopus scaber L.
Temoe koentji Boesenbergia rotunda (L.) Mansf.

Wanneer men meent, volkomen van de kwaal af te zijn, is het goed, nog een jaar lang dagelijks met sirihwater te irigeren en en telkens na de menstruatie vijf dagen lang een aftreksel van koentji koening en tapak liman te drinken.
eerste pagina begin pagina volgende pagina begin vorige pagina einde vorige pagina laatste pagina