Krampen na de bevalling

recept:729 Krampen na de bevalling

Kook een handvol roode uitjes of ajuin in olijfolie met een scheutje rooden wijn tot een papje en bind dat lauw door middel van een goerita op den buik onder den navel.

Kramphoest

recept:730 Kramphoest

Een lenglenganplantje van de soort met witte bloemen (de wortels er aan laten) verkoke men met een klontje suiker en enkele korrels adas manis op twee kopies water tot op de helft en neme dit aftreksel in. Het werkt bijzonder kalmeerend.

Krankzinnigheid

recept:731 Krankzinnigheid

Als kalmeerend middel passe men wasschingen toe met lenglengan blaadjes.

Kroep

recept:732 Kroep

Tegen deze kwaal laat men de kinderen om het uur gorgelen met ananassap en men late ze nu en dan ook wat van dit sap drinken.

Kropgezwel

recept:733 Kropgezwel

Hiertegen wordt zoowel in- als uitwendig het bladmoes van simbar mendiangan gebruikt.

Laxeermiddelen

recept:734 Laxeermiddelen

Een zeer onschuldig zachtwerkend middel vormen gestoofde pruimen, vooral wanneer ze bereid zijn met goela aren.

recept:735 Laxeermiddelen

Een gezond eten voor hen, die last hebben van hardlijvigheid, zijn de walohvruchten.

recept:736 Laxeermiddelen

Een zeer zachtwerkend laxeermiddel is het eten van gekookte blindjo vruchtjes.

recept:737 Laxeermiddelen

Castorolie is wel een van de meest bekende laxeermiddelen.
De gewone dosis voor een volwassene bestaat uit twee eetlepels. Daar lucht en smaak den patiënten vaak erg tegen staan, gaat men als volgt te werk. Roer de olie in een kop slappe heete thee en neem het in een teug in. Veeg dan de lippen af met een schijfje citroen en de nare nasmaak is direct verdwenen.
Voor kinderen van een jaar of tien klopt men een dessertlepel castorolie in warme melk tot een emulsie en geve het zoo in. Jongere kinderen naar verhouding minder, oudere wat meer.

recept:738 Laxeermiddelen

De geleiachtige inhoud van de lange zwarte trenggoelipeulen zijn een uitstekend laxeermiddel. De gewone dosis is een kwart van zoon peul.
Voor gallijders moeten ze eerst gekookt worden. Men kan deze gelei ook zelf conserveeren en als huismiddel bij de hand hebben, Voor de bereiding van deze geconserveerde gelei wordt verwezen naar het Aanhangsel.

recept:739 Laxeermiddelen

Ook kanarizaden vormen een zachtwerkend laxeermiddel en zijn tevens voedzaam.

recept:740 Laxeermiddelen

Kemangipitjes werken ook laxeerend.

recept:741 Laxeermiddelen

Zoo ook katjang tanah, die daartoe gemalen wordt gegeten.

recept:742 Laxeermiddelen

Zoo is ook sla-olie, die in hoofdzaak uit katjang tanah wordt gemaakt, laxeerend.

recept:743 Laxeermiddelen

Een laxeermiddel, dat uitwendig wordt toegepast, is een tapel van de zachte deelen van de schil van doerian op den buik.

recept:744 Laxeermiddelen

Ook de oliehoudende overjarige temoe lawakwortel is een goed zachtwerkend laxeermiddel. Deze oudere hoofdwortels zijn inwendig donker oranje gekleurd.

recept:745 Laxeermiddelen

Als laxans voor kraamvrouwen wordt waloh aanbevolen.
Deze vrucht wordt daartoe gestoofd met goela djawa.

recept:746 Laxeermiddelen

De zoogenaamde madoe, uit rijpe gedroogde nangka, wordt ook als laxans ingenomen.

recept:747 Laxeermiddelen

Bloestroe vruchten werken laxeerend.

recept:748 Laxeermiddelen

Moendoe vruchten werken laxeerend.

recept:749 Laxeermiddelen

Pisang idjo, pisang kidang en pisang mas werken laxeerend.

recept:750 Laxeermiddelen

Ook jonge bladeren van ketepeng tjina, tot moes gekookt.

recept:751 Laxeermiddelen

De bladeren van de Javaansche vlier of sengitan zijn ook laxeerend.

recept:752 Laxeermiddelen

Daoen woengoe wordt eveneens als laxeermiddel gebruikt.

recept:753 Laxeermiddelen

Evenzoo daoen doedoek.

recept:754 Laxeermiddelen

Het sterkst werkende laxeermiddel, dat de inlanders gebruiken, als geen ander middel helpt, is de asch van het omhulsel der bloemstengels van den klapper.

recept:755 Laxeermiddelen

Zwangere vrouwen geve men als laxeermiddel bij voorkeur ketapangpitten.

recept:756 Laxeermiddelen

Voor vrouwen, die ongeveer vier maanden zwanger zijn, is thee, van asembladeren getrokken, een zuiverend en zacht werkend laxeermiddel.
Neem daarvoor een handvol asem bladeren en een stukje koenir, zoo groot als een vinger. Kook dit gedurende vijf minuten met een splitglas water en drink het afkooksel.
Het is nadeelig, zulke thee gedurende de eerste vier maanden te drinken.

recept:757 Laxeermiddelen

Voor nierlijders is de beste laxans een aftreksel van enjoh kelo bladeren.

recept:758 Laxeermiddelen

Een middel, dat zeer goed helpt en ook bij gastrische koorts wordt gebruikt, is gemalen kelembak, dat als rabarberpoeder ook in de apotheken verkrijgbaar is.

Lendenpijn

recept:759 Lendenpijn

Wanneer vrouwen in de wisseljaren last hiervan hebben, moeten ze klapperwater drinken. Tijdens de menstruatie moet het echter worden nagelaten.

Leverziekte

recept:760 Leverziekte

Een probaat middel, dat sedert onheuglijke tijden in Indië als snelwerkend bekend staat, is het volgende:
Een stuk hoofdwortel temoe lawak ongeveer zoo groot als een duivenei wordt zoo lang gepoft, tot het geheel gaar en zacht is geworden. Het wordt nu zorgvuldig geschild en dan geraspt. Het sap wordt uit het raspsel gewrongen door een doekje en vermengd met het sap van een handvol verschgeplukte daoen oerat. Dit wordt achter elkaar of in twee op de nuchtere maag ingenomen. Men gaat daarmede door, tot men geen last meer van de lever heeft. Dan wordt de hoeveelheid verminderd. De eerste week neemt men het om den anderen dag, de tweede week om de twee dagen enzoovoort, tot men na de zesde week dezelfde hoeveelheid slechts eenmaal in de week inneemt. Daarna kan men het innemen geheel staken.
Door de oude verjaarde knollen van temoe lawak te nemen, die op de snede donker oranje van kleur zijn, krijgt men het beste extract, zonder dat men bevreesd behoeft te wezen voor de schadelijke stoffen uit den rauwen jongen knol.
Men volge verder de dieetvoorschriften: geen rundvleesch, geen spiritualiën, geen gekruide of heete spijzen, geen kaas en geen eieren en in het algemeen matig leven.
Is de lever erg opgezet, of is er een abces ontstaan, dan geen eieren eten, geen kool, geen uien, geen koffie, geen cacao, geen varkensvleesch, geen vet, geen aardvruchten, geen aardbeien en niets, dat wrang is.
Voor leverlijders moet de rijst zeer zacht gekookt zijn en de kip, die er in wordt gestoomd, van vet en van vel zijn ontdaan.
Het voedsel moet bij kleine hoeveelheden worden genomen.
Treedt eenmaal beterschap in, dan kan men langzamerhand meer voedsel tot zich nemen en kan het kippenvleesch met tomatenpuree worden genuttigd.
Is de patiënt nog verder hersteld, dan kan men kip als asem garem klaar gemaakt eten, dat is zacht gebraden met asem kawak en ketoembar. De patiënt mag dan ook pruimen hebben, die met goela aren gestoofd zijn en daarna gezeefd, zoodat er geen schillen meer in het moes voorkomen.

recept:761 Leverziekte

Bij leverlijden gebruikt men met succes bidara laoet thee.

recept:762 Leverziekte

Ook kan men tegen leverziekte de empoe van temoe lawak poffen, raspen, het vocht er uitpersen en dit met wat citroensap drinken.

recept:763 Leverziekte

Tegen leverziekte neemt men ook wel bladeren van de pare alas.

recept:764 Leverziekte

Tot hetzelfde doel gebruikt men ook woengoe bladeren.

recept:765 Leverziekte

De leverpatient moet veel papaja eten of vijgen, waarvan de schillen en pitjes verwijderd zijn.

recept:766 Leverziekte

Ook thee getrokken van papaja bladeren is uitstekend.

recept:767 Leverziekte

De bladeren van tempoe wijang, als groente gegeten, zijn uitstekend tegen leverziekte. Ook de wortels van deze plant worden met succes gebruikt doch dan meestal met andere medicijnen.

recept:768 Leverziekte

Verder is het sap van patje vruchten goed. Men neme dagelijks zooveel als uit drie rijpe vruchten kan worden geperst.
Is de lever erg opgezet, dan vijf inplaats van drie.

recept:769 Leverziekte

Een goed eten voor leverlijders is verder sla van jonge daoen gagan. Deze bladen zijn eenigszins bitter, maar zeer gezond.

recept:770 Leverziekte

Leverlijders doen goed, met enkele malen per week soep van katjang idjo te gebruiken.

recept:771 Leverziekte

Ook het geregeld gebruik van semboeng thee is aan te bevelen. Dit middel werkt algemeen gunstig op de lever en bevordert de galafscheiding.
Overmatige voeding is voor leverlijders zeer verkeerd. Het teveel vergt noodeloozen arbeid van de ingewanden en wordt toch niet door het lichaam opgenomen.

recept:772 Leverziekte

Er moet voor geregelde ontlasting worden gezorgd en de afgang mag nimmer hard zijn. Is dit het geval, neem dan een handvol pare alas bladeren, gestampt met een paitglaasje water en wat zout en neem het vocht gezeefd in; elken dag deze zelfde hoeveelheid, ook al gebruikt men de temoe lawakdrank van nummer 760.

recept:773 Leverziekte

Als de afgang van een leverlijder hard en ongeregeld is, of wel van een zeer donker groene kleur, dan moet de patiënt bijzonder op zijn hoede zijn en een week of twee Karlsbadzout innemen; een theelepel daags.

recept:774 Leverziekte

Een goed laxeermiddel voor leverlijders is lempoejang. Deze wordt niet gekookt, doch uitgeperst en ingenomen met hoogstens drie tjabes, dat zijn de rijpe zaadjes van de tjabe alas, niet te verwaren met de lombok en tjabe rawit, die voor leverlijders verboden kost zijn.

recept:775 Leverziekte

Heeft de leverpatiënt hevige koorts, dan geve men hem driemaal daags het volgende drankje, tot de temperatuur weder normaal is.
Een flinke handvol daoen pegagan met twee splitglazen water opzetten en tot op de helft verkoken.

recept:776 Leverziekte

Als uitwendig middel smere men op de leverstreek (rechterzijde) patjezalf, die gemaakt wordt, door een stukje patje bast zeer fijn te stampen en met wat azijn aan te lengen. Alvorens het te gebruiken, wordt het in een pisangblad gevouwen en even op het vuur gezet of opgestoomd.
Dit middel doet de lever spoedig slinken.
Voor leverpatiënten is het wenschelijk, naar een koel klimaat te gaan, om genezing te zoeken.

recept:777 Leverziekte

Is de patiënt geheel genezen, dan moet hij, om herhaling te voorkomen, zorg dragen voor een geregelden stoelgang en nu en dan temoe lawak en daoen pagagan innemen.
Een herstelde leverlijder, die weer goed eet, moet geen melk drinken.

Liesgezwel bij mannen

recept:778 Liesgezwel bij mannen

Dit geneest men door djamoer impes met azijn tot een zalfje te mengen en twee maal daags er op te smeren. Inmiddels dient de patiënt veel meniran thee te drinken en rauwe gagan te eten, hetzij als groente of gestampt met water. Ook het gebruik van temoe lawak is goed. Men vermijde het gebruik van alcohol en van prikkelende en scherpe spijzen.

Lintworm

recept:779 Lintworm

De pitten van laboe merah zijn een gerenommeerd middel tegen deze kwaal. Men schilt ze en eet het binnenste rauw op.
Voor volwassenen is de dosis 500 tot 1000 stuks achter elkaar ingenomen.
Twee uur later neemt men een gewone laxans van castorolie en dan raakt men den lintworm geheel kwijt.

recept:780 Lintworm

Een ander middel is, om op de nuchtere maag een glas dikke santen leeg te drinken, bij voorkeur van kelapa idjo.

recept:781 Lintworm

Ook een aftreksel van den wortel van dalima poetih wordt ingenomen, om een lintworm uit te drijven.

Longontsteking

recept:782 Longontsteking

Als medicijn hiertegen neemt men een afkooksel in van patikan kebo.
Alleen versch blad en versche stengels kunnen dienen. De geneeskracht zit in de getah en die is het rijkste, wanneer de knoppen zich gaan vormen.

recept:783 Longontsteking

Ook een aftreksel van widara oepas is een goed medicijn.

Longtering

recept:784 Longtering

Bij begin van tering is het goed voor de longen, om bladeren van waroe lengis in water te kneuzen en het gefiltreerde vocht te drinken.

recept:785 Longtering

Een aftreksel van daoen gagan werkt zeer gunstig op teringlijders.
Men kan de bladeren stampen met water en het gefiltreerde vocht drinken, dan wel thee van de bladeren trekken en die innemen.

recept:786 Longtering

Legoendibladeren koken met kentjoer, een stukje koenir en suikerklontjes naar smaak. Het gefiltreerde afkooksel drinke men twee keer daags.

recept:787 Longtering

Volgens de oude Javanen is in warm water opgeloste getah gebang een uitstekend middel tegen tering. De versch gewonnen getah is het werkzaamst.
Het gebruik van kinine is voor teringlijders niet aan te raden.

recept:788 Longtering

Een versche knol van widara oepas wordt goed schoon gewasschen en, aan stukjes gesneden, in den loop van den dag gegeten. Goed kauwen van de stukjes is vereischt.

recept:789 Longtering

Naast dit middel kan men den patiënt gagan thee laten drinken. Hij krijgt dan geen verhoogde temperatuur en blijft kalmer, terwijl de hoestbuien en benauwdheden verminderen.

recept:790 Longtering

Voor teringlijders is het van groot belang, dat ze niet in gewicht afnemen. Een uitstekend voedingsmiddel is de gendon.
Men begint met een per dag, poft deze, perst het vet er uit en geeft dit, met een rauw ei en wat honig geklutst, den patiënt in. Na een week wordt de hoeveelheid verdubbeld.
Na een jaar lang dit middel gebruikt te hebben, zal de patiënt prachtig in gewicht zijn toegenomen, ook sterker zijn en dus meer weerstand hebben.
Het middel lijkt onsmakelijk, maar is dat inderdaad niet.
De larve toch voedt zich uitsluitend met plantendeelen uit het hart van den klappertop. Er is per slot zoo veel, dat wij gebruiken en lekker vinden en heel wat minder zuiver is dan deze larve. Men bedenke, dat door dit middel een kostbaar menschenleven gered kan worden. Er mag dan wel eenige tegenzin overwonnen worden en men behoeft zich ook niet bezwaard te gevoelen, als men het den patiënt buiten zijn medeweten toedient.

recept:791 Longtering

Om bloedspuwingen bij teringlijders tegen te gaan, gebruikt men dagelijks een of twee pranadjiwavruchtjes Men maakt ze fijn en neemt ze met wat water of melk in.
Teringlijders mogen niets gebruiken, dat het lichaam verhit.
Gemoedsaandoeningen moeten worden vermeden. Ze moeten veel in de open lucht zijn bij voorkeur in de hoogere bergstreken. Een koel droog klimaat is te verkiezen boven warmte en vochtige lucht.

Longziekte

recept:792 Longziekte

Wanneer een patiënt bloed opgeeft, moet de volgende medicijn worden klaar gemaakt.
Vijftien blaadjes oerat, een ons postelein en een ons brandnetelwortel worden met twee liter water opgezet en tot op de helft verkookt. Dit kooksel wordt gefiltreerd, men doet er een eetlepel hertshoorn bij en kookt het opnieuw, tot de hertshoorn geheel versmolten is. Dan wordt er zooveel goela batut bij gedaan, tot het een dikke stroop is, die dan nog eens gefiltreerd wordt en waarvan de patiënt dagelijks vijf eetlepels moet innemen.

Loomheid

recept:793 Loomheid

Tegen loomheid make men het volgende drankje. Redjasa bladeren, semboeng bladeren, meniran plantjes met wortel en al en temoe lawak wortel van alles 20 tot 30 gram worden met drie splitglazen water opgezet en verkookt tot twee. Het vocht wordt er niet afgegoten of gefiltreerd, doch na voldoende afkoeling er af gedronken. Minstens veertien dagen lang neme men dit drankje in. Het dient elken dag versch te worden gemaakt.

recept:794 Loomheid

Bij bedlegerige patiënten krijgt men de moeheid weg, door den rug in te wrijven met een mengsel van zeer fijn gemalen pala, met brandewijn en zout.

Loomheid In de ledematen

recept:795 Loomheid In de ledematen

Tegen loomheid in de ledematen vooral in den Westmoesson neemt men een vingerlengte lempoejang gadjah, raspt het, vermengt het met een portglas water, zeeft het door een doekje, laat het dan nog even staan, zoodat het zetmeel, dat stoppend werkt, kan bezinken en drinkt het vocht er af.

recept:796 Loomheid In de ledematen

Patiënten, die er moeite mede hebben, om lempoejang gadjah rauw in te nemen, kunnen lempoejang emprit gebruiken.
Ze hebben dan de dubbele hoeveelheid noodig en kunnen die met twee kopjes water opzetten en tot op de helft verkoken.
Dit middel is tevens eetlust opwekkend.

recept:797 Loomheid In de ledematen

Men kan aan de lempoejang eventueel ook wat tjabe toevoegen.

recept:798 Loomheid In de ledematen

Loomheid kan ook worden bestreden, door massage met kanarihars, in warm water opgelost.

Lijken

recept:799 Lijken

Ze worden door de Javanen gewasschen met een aftreksel van kajoe tjendana.

recept:800 Lijken

Gebrande en gemalen koffie is een goed desinfecteermiddel en wordt daarom onder en rondom lijken gestrooid, om ze lang goed te houden.

Maagkramp

recept:801 Maagkramp

Deze geneest men met een aftreksel van jonge kates bladeren.

recept:802 Maagkramp

Hiertegen drinke men een aftreksel van de bloemen van gambir oetan en wel de soort met groote doffe bladeren.

recept:803 Maagkramp

Een uitstekend middel hiertegen is djinten itam, als specerij te gebruiken in de spijzen.

recept:804 Maagkramp

Maagkramp kan men ook verdrijven door het gebruik van kemangi.

recept:805 Maagkramp

Tegen maagkramp bij kouvatten gebruike men drie of vier kapoelaga vruchtjes, die men met twee kopies water tot de helft verkookt. Dit afkooksel wordt ingenomen.

recept:806 Maagkramp

Ook kan men enkele semboeng oetan plantjes met wortel en al koken met wat klontjes suiker en een kwart theelepel nootmuskaat. Dit aftreksel drinkt men, na het gefiltreerd te hebben.

recept:807 Maagkramp

Ananassap drinken met kleine teugjes zal helpen in die gevallen, waarin onverteerbare kost of zware spijzen de oorzaak zijn.

recept:808 Maagkramp

Rasp een stuk djaewortel, pers het sap er uit en drink er een theelepeltje van, eventueel met wat zout.

recept:809 Maagkramp

Neem een theelepel geraspte pala met wat zout, leg het op de tong en spoel het met wat water naar binnen.

recept:810 Maagkramp

Bij maagkrampen, die optreden bij het krijgen van de menstruatie, neme men zeven ketoembar vruchtjes, een stukje koenir ter lengte van een halven vinger, een weinig pala en een kruidnagel. Zet dit op met een wijnglas water. verkook het tot de helft en drink het vocht lauw uit.
Zij, die veel last hebben van maagkramp, moeten geen sterke thee drinken en vooral geen Java thee. Deze verzwakt namelijk de maagsappen.

recept:811 Maagkramp

Ten slotte is temoe koentji een maagversterkend middel, dat ook tegen maagkramp kan worden aangewend. Vrouwen, die aan de baarmoeder lijden, ondervinden van het eten van dezen wortel echter bezwaren.

Maagkwalen

recept:812 Maagkwalen

Tegen branderigheid in de maag gebruikt men bidara laoet thee.

recept:813 Maagkwalen

Tegen alle maagstoornissen werkt daoen meniran heilzaam.
Men drinkt een aftreksel van het geheele plantje met wortels en al.

recept:814 Maagkwalen

Een geschikt voedsel voor menschen, die een zwakke maag hebben, is het gekookte meel, dat bereid wordt uit de bijwortels van koenir poetih.

recept:815 Maagkwalen

Patiënten met zwakke magen moeten het eten van komkommer vermijden.
Ook kool is voor maaglijders te zwaar.
In vele gevallen kunnen beide toch gebruikt worden, wanneer men er wat adas in doet. In komkommerzuur doet men tot ditzelfde doel in plaats van de vruchtjes enkele adas blaadjes.

recept:816 Maagkwalen

Maaglijders moeten een schepje goed gekookte rijst met warm water overgieten, in den dauw zetten en dit water des morgens op de nuchtere maag drinken.

recept:817 Maagkwalen

Papaja vruchten zijn zeer heilzaam voor maaglijders. Ze zijn gezond, licht te verteren en het eten daarvan wekt de maagsappen op.

recept:818 Maagkwalen

De wortel van kentjoer helpt tegen maagpijn.

recept:819 Maagkwalen

Zij, die vaak na den maaltijd last hebben van maagpijn, doen goed, om geregeld als dessert een schijfje ananas te gebruiken, of nog beter ananassap te drinken.

Maagsappen (opwekken van de)

recept:820 Maagsappen (opwekken van de)

Dit bereikt men door het eten van papajavruchten.

recept:821 Maagsappen (opwekken van de)

Ook door djinten in de spijzen te doen.

recept:822 Maagsappen (opwekken van de)

Eveneens door het drinken van gagan thee, van versch blad gemaakt.

recept:823 Maagsappen (opwekken van de)

Ten slotte is het eten van temoe koentj tot dit doel zeer dienstig.

recept:824 Maagsappen (opwekken van de)

Ketoembar in de spijzen vooral in vleeschgerechten wekt de maagsappen op en bevordert de spijsvertering.

Maagzweer

recept:825 Maagzweer

Een handvol pontjasoedabladeren wordt met twee splitglazen water verkookt tot op de helft. Hiervan moet de patiënt om de twee uur een portglas vol innemen.

Maden

recept:826 Maden

Voor kinderen zijn rauwe worteltjes uitstekend, om de maden te verdrijven. Is men bij kleine kinderen bang, dat ze te zwaar voor de maag zullen zijn, rasp dan eenige wortels, pers het sap eruit, meng dit met enkele lepels dikke klappermelk en wat zout en het resultaat zal verassend zijn.

recept:827 Maden

Ook een aftreksel van de kates wortels is dienstig tegen maden.

recept:828 Maden

Tegen ingewandswormen en maden wordt een tapel gebruikt van zeven jonge takjes tremboekoe, die met een lepel moengsi arab en twee kopjes water tot op de helft worden verkookt en zoo uitwendig worden gebruikt.

recept:829 Maden

Het eenigszins giftige sap van tabaksbladeren wordt met succes gebruikt, om wonden te wasschen en zoo vrij te houden van maden.

recept:830 Maden

Ook kan men tabaksbladeren verflensen, met wat klapperolie bestrijken en dan voor het naar bed gaan op den buik binden met een goerita.

recept:831 Maden

Bij kinderen kan men sap van tabaksbladeren aan het fondament smeren, om deze lastige diertjes te verwijderen.

recept:832 Maden

Een snelwerkend middel tegen maden bij kinderen is een paitglaasje getah kates, dat in een keer wordt ingenomen met een half paitglaasje water. Den volgenden dag moet men laxeeren met castorolie. Het middel wordt des morgens op de nuchtere maag toegediend. In den Oostmoesson is dit middel te heet en gebruike men liever daoen gagan volgens recept nummer 836.
Geheel onschuldig is het voorgaande middel niet, omdat het ingewandsontstekingen kan veroorzaken. De kans daarop kan men aanmerkelijk verminderen, door vooraf veel suiker te gebruiken.

recept:833 Maden

Tegen maden geeft men aan kinderen ook wel een stuk wortel van den papaja gontoeng ter grootte van een vinger en kookt dit met een heele knoflook en een splitglas water. Verkook het tot op de helft. Geef dit vocht met wat melk in den loop van een dag tweemaal in en geef het kind dien dag weinig voedsel. Voor het naar bed gaan bindt men een goerita met fijn gemaakte papaja gontoeng bloemen op het buikje. Den volgenden ochtend zal men de uitwerkingen zien.

recept:834 Maden

Een middel, waarbij oud en jong baat zullen vinden, is het volgende.
Neem vier of vijf takjes ketepeng tjina met een stuk kelembak van een vinger lang en een halve vinger breed, wat asem en wat goela djawa, zet dat met een splitglas water op en laat het tot op de helft verkoken. Het aftreksel wordt op de nuchtere maag ingenomen. Deze dosis is genoeg voor een volwassene. Kinderen geeft men naar verhouding minder. Dit drankje werkt laxeerend.

recept:835 Maden

Zet een half ons bertjita bladeren met een splitglas water op en verkook het tot op de helft. Drink dit op de nuchtere maag.
Tevens wordt bladmoes van deze bladeren bij het naar bed gaan als tapel op den buik gebonden.

recept:836 Maden

Stamp de blaadjes van drie gagan plantjes, doe daar een paitglaasje water en wat zout bij en wring het door een doekje. Dit vocht geve men het kind vijf dagen achtereen op de nuchtere maag.

recept:837 Maden

Bij kinderen is het dienstig, om des avonds voor het naar bed gaan het fondament in te smeren met een zalfje, dat men maakt van olie en bladmoes van djarak pager. Men kan den volgenden morgen de maden met een weinig watten weg vegen.

recept:838 Maden

In plaats van bovengenoemd zalfje kan men ook ketjoeboengolie gebruiken Voor de bereiding hiervan wordt verwezen naar het Aanhangsel.
Men moet dit een week lang dagelijks doen.
Uitwendig gebruikt, is dit middel niet schadelijk. De maden worden er echter voldoende daar verdoofd, zoodat ze gemakkelijk te verwijderen zijn.

recept:839 Maden

Kook vijf of zes takjes sidagoeri met de bloemen er aan met twee korrels adas en wat poelasari. Dit aftreksel drinke men en gebruike tegelijkertijd een tapel van het rauwe bladmoes op den buik.

recept:840 Maden

Een kleine handvol rauw gestampte pare bladeren met een paitglaasje water en wat zout daar een doekje wringen en dit zacht op de nuchtere maag aan kinderen ingeven.
Men verdrijft hier niet alleen de maden mede, maar ook de overtollige gal wordt door deze medicijn afgevoerd. Het kind krijgt weer eetlust en het doet de koorts, die het ander de leden macht hebben verdwijnen.
Het middel wordt drie achtereenvolgende dagen toegepast.
eerste pagina begin pagina volgende pagina begin vorige pagina einde vorige pagina laatste pagina