Rimpels in het gelaat

recept:1025 Rimpels in het gelaat

Om deze te voorkomen, moet men het gezicht dagelijks wasschen met het tweede aftreksel van theebladeren, dat een nacht over in de dauw heeft gestaan.

Ringworm

recept:1026 Ringworm

In het Maleisch heet deze kwaal koerap. Ringworm komt onder verschillende vormen voor. De vorm, die veel weg heeft van netelroos, komt meest op het hoofd voor. Men moet tweemaal per dag wat ketepeng tjina bladeren met kapoen sirih op de aangetaste huid smeren. Binnen knie dagen zal dit genezing brengen.

recept:1026a Ringworm

Gaat de genezing met dit middel te langzaam, vervang dan de sirihkalk door aluin.

recept:1027 Ringworm

Ook wortels van landep of akar tereba, fijngestampt en met wat citroen gemengd, op de huid gesmeerd, genezen ringworm.

recept:1028 Ringworm

Bij alle ringwormsoorten zijn ketepeng tjina bladeren heerlijk verkoelend op de huid en nemen ook de jeuk weg.
De ringwormsoort, die de inlandens kadas entjok noemen, vertoont zich op de huid als een schijf van kleine puistjes, die echter niet rood worden zooals bij gewonen ringworm. Zulk een huidontsteking kan ontstaan door aanraking van verschillende getah soorten bijvoorbeeld van koeweni, pakel enz. Ook van drek van kippen, entoks of manila eenden kan men deze ziekte krijgen.

Roode hond

recept:1029 Roode hond

Het eten van tang kwe neemt het prikkelende en jeukerige gevoel weg bij hen, die last hebben van rooden hond.

recept:1030 Roode hond

Fijn gewreven rewoeloezaden, onder bedak gemengd, verzachten de huid en verminderen de prikkelbaarheid.

Roos

recept:1031 Roos

Deze huiduitslag in het gelaat of op andere lichaamsdeelen geneest men spoedig, door er fijngekneusde inggoe blaadjes met fijngemalen koenir op te smeren.

Rugpijn

recept:1032 Rugpijn

Tegen rugpijn in het algemeen en lendenpijn in het bijzonder helpen landepbladeren en wel die van de varieteit met gele bloemen. Ze worden tot moes gestampt en met kapoer sirih als tapel op de pijnlijke streek gelegd.

Scherven en splinters in den voet

recept:1033 Scherven en splinters in den voet

Men heeft niets anders te doen, dan getah kajoe oerip op de wond te smeren en de splinter of de scherf trekt er vanzelf uit.

Schurft

recept:1034 Schurft

Tegen schurft zooals die voorkomt bij Javanen op hoog gelegen landen, neemt men bladmoes van daoen oerat met kapoer sirih als uitwendig middel.

recept:1035 Schurft

Om een spoedige genezing te bevonderen, verdient het aanbeveling, dat de lijders naast uitwendige middelen het volgende drankje innemen, om het lichaam te zuiveren.
Vijf blaadjes oerat en zeven blaadjes sambiloto in twee splitglazen water opzetten en verkoken tot de helft.

recept:1036 Schurft

De wonde plekken wrijven met moes van sambiloto bladeren, waarin wat bloem van zwavel gemengd is.

recept:1037 Schurft

Een sterk aftreksel, circa een paitglaasje, van legoendi bladeren moet dagelijks gedronken worden en men moet baden met een afkooksel van deze bladeren.

recept:1038 Schurft

Maak een papje van fijngestampte temoe ireng en klapperolie en smeer dat op de aangetaste huid. Bovendien moet dagelijks het aftreksel van een stuk temoe ireng ten lengte van een vinger worden ingenomen.

recept:1039 Schurft

Het sap van fijngemaakte galing bladeren geneest schurft bij uitwendig gebruik.

recept:1040 Schurft

Ook het zuiverende sap van lenglengan bladeren wordt met succes uitwendig gebruikt tegen schurft.

recept:1041 Schurft

Bast van mindi wordt eerst gebrand en met een aftreksel daarvan in water wordt de huid gewasschen.

recept:1042 Schurft

Bladmoes van mindi kan ook als zalf op de aangetaste plekken worden gesmeerd.
Schurft is, evenals de meeste huidziekten, zeer besmettelijk.
Een bepaalde soort schurft krijgen inlandens wel door het eten van beschimmeld voedsel zooals rijst, djagoeng enz.

Slaap (onrustige)

recept:1043 Slaap (onrustige)

Wanneer zware zieken onrustig slapen, houdt men het hoofd koel met kelor bladeren. Deze worden daartoe met water gekneusd tot het vocht gaat schuimen en daar bevochtigt men het hoofd mede.

Slaapkamerhygiëne

recept:1043a Slaapkamerhygiëne

Slangenbeten

recept:1044 Slangenbeten

Tegen giftige slangenbeten smere men zoo spoedig mogelijk de getah van waloh op de gebeten plek.

Slapeloosheid

recept:1045 Slapeloosheid

Wanneer men last heeft, niet in slaap te kunnen komen door onrust of gejaagdheid, is het goed, veel kangkoeng te eten als groente. De steeltjes van de bladeren moeten zorgvuldig worden verwijdend, omdat deze moeilijk te verteren zijn.

recept:1045a Slapeloosheid

recept:1046 Slapeloosheid

Ook wasschingen met water, waarin een aftreksel van sangket bladeren, helpen uitstekend.

recept:1047 Slapeloosheid

Twee tot vier ons duizendblad laat men in een halven liter kokend water een minunt of tien trekken. Voor het naar bed gaan wordt van dit aftreksel een kopie gedronken, terwijl men tevens een koude afwassching neemt met ditzelfde vocht.
Dit middel helpt speciaal bij gejaagdheid en zenuwachtigheid.

recept:1048 Slapeloosheid

Wasschingen met lenglengan bladeren voldoen uitstekend bij zenuwachtige kinderen, die moeilijk kunnen inslapen. Men geve ze voor het naar bed gaan een volbad niet langen dan twee minuten. Deze bladen bevatten niets bedwelmends of schadelijks en het is dan ook een zeer onschuldig middel.
Desgewenscht kan men den patiëntjes ook nog wat gagan thee te drinken geven. Deze bevordert de spijsvertering en geeft daardoor een rustigen slaap.

recept:1049 Slapeloosheid

Het drinken van een aftreksel van jonge koffiebladeren geeft aan het vermoeide lichaam een rustigen en verkwikkenden slaap.

Slapte In de spieren

recept:1050 Slapte In de spieren

Vul een wijnflesch voor de helft met kleine stukjes wortel van papaja gantoeng. Doe er wat zout bij, twee eetlepels kajoepoetih olie en zooveel arak of Barcelona brandewijn, tot de flesch geheel gevuld is. Deze wordt dan stevig gekurkt en zoo minstens tien dagen lang in de zon gezet, om te trekken.
Het vocht is dan uitstekend geschikt, om mede te masseeren en zoo de spieren te versterken van kraamvrouwen en patiënten die lang ziek zijn geweest.

Slijm

Om slijm los te maken, kan men gebruik maken van een der volgende middelen:

recept:1051 Slijm

Op de nuchtere maag een half paitglaasje djeroek nipis sap met zout drinken.

recept:1052 Slijm

Gekonfijte kolang-kaling eten, Voor de bereiding hiervan wordt verwezen naar het Aanhangsel.

recept:1053 Slijm

Bloemen van kembang sepatoe in water kneuzen, het vocht fitreeren en daar herhaaldelijk kleine slokjes van drinken.

recept:1054 Slijm

De schil van rijpe koffie, als stroop bereid, doorslikken.

recept:1055 Slijm

Het sap uit een gebrande teboe stengel filtreeren en bij kleine beetjes doorslikken.

recept:1056 Slijm

Lobak, radijs of ramenas eten met goela djawa.

recept:1057 Slijm

Een aftreksel van saga blaadjes drinken.

recept:1058 Slijm

Ben aftreksel van kajoe manis tjina slikken.

recept:1059 Slijm

Gebrande suiker eten.

recept:1060 Slijm

Een aftreksel van poko blaadjes drinken.

recept:1061 Slijm

Uien en bajem als groente eten.

recept:1062 Slijm

Klengkeng, pare weloet en vijgen eten.

Slijmkoliek

Deze ziekte komt voor in den mangga-, ramboetan- en manggistantijd. De lijders hebben hevige krampen en persingen en de afgang bestaat uit helder slijm, soms met bloed vermengd.
Het zijn de vezels van mangga en manggistan en de houtachtige omhulsels van de ramboetanpitten die deze ziekte veroorzaken.
Wanneer men spoedig begint de medicijn in te nemen, heeft men de ziekte snel onder de knie. Wacht men te lang met laxeeren, dan heeft men kans, dat er een chronisch buiklijden uit voortkomt.

recept:1063 Slijmkoliek

Men begint met te laxeeren met castorolie. Is deze uitgewerkt, dan een Priessnitz buikverband leggen.
Men gebruikt daarbij het volgende drankje: Een stukje geraspte empoe koenir, zoo groot als een vingerlid, een kajoe oeles, wat kajoe angin, drie semboengblaadjes benevens een rauw en een gepoft koentji knolletje worden, nadat de kajoe oeles en de koentji door stampen wat zijn stuk gestooten, met een splitglas water opgezet, tot de helft verkookt en dit aftreksel gedronken.

recept:1064 Slijmkoliek

Het dieet moet bestaan uit nasi tim met wat kippenvleesch.
Zoodra de afgang normaal is, moet de patiënt na elken maaltijd een portglas ananassap gebruiken en dit enkele maanden volhouden.
Is geen ananas te bekomen, dan rijpe papaja eten.
Men mag zeker een maand lang geen rundvleesch eten.
Wanneer de ontlasting normaal is en men geen persingen meer voelt, kan opgehouden worden met het innemen van het drankje.
Wanneer de krampen over zijn, mogen de patiënten schepbaden gebruiken.
Slijmoplossend middel zie ook Verkoudheid op de borst

Speekselafscheiding (te overvloedige)

recept:1065 Speekselafscheiding (te overvloedige)

Men kan deze tegengaan, door het kauwen van jonge djae blaadjes.
Spierverlamming

recept:1066 Speekselafscheiding (te overvloedige)

Pappen met geraspte kelorwortel is uitstekend. Het middel mag niet te lang worden gebruikt, omdat het de huid irriteert en blaren kan doen ontstaan.

recept:1067 Speekselafscheiding (te overvloedige)

Na een beroerte wrijve men bij voorkeur met brandewijn, waarin de wortel van papaja gantong getrokken is.

Spit

recept:1068 Spit

Ketjoeboeng bladeren worden, met een weinig klapperolie bestreken, boven het vuur verflenst en op de pijnlijke streek gelegd. Vier- of vijfmaal per dag dienen ze verwisseld te worden.

recept:1069 Spit

Een papje van fijngewreven bladeren van ketjoeboeng kasihan en gandaroesa met zwarte peper wordt op de pijnlijke plek gesmeerd en daarna worden bladeren van de bakoeng poetih, die van de hoofdnerf ontdaan zijn, als windsel gebruikt.

Splinters in de huid

recept:1070 Splinters in de huid

Deze trekt men uit, door er getah sambodjo op te smeren. Ze komen dan van zelf naar buiten.

recept:1071 Splinters in de huid

Tot dit doel is ook getah poele of getah widoeri dienstig.

recept:1072 Splinters in de huid

Men kan ook pappen met een papje van gestampt knoflook.

Sproeten

recept:1073 Sproeten

Terong ngor aan schijfjes snijden en het gelaat met deze schijfjes inwrijven, doet de sproeten verdwijnen.

recept:1074 Sproeten

Ze verdwijnen, wanneer de huid wordt gewreven met komkommerschil.

recept:1075 Sproeten

Inwrijven met komkommersap, vermengd met fijngewreven komkommerpitten, helpt eveneens hiertegen.

Spruw (Indische)

We onderscheiden drie vormen, die elk een afzonderlijke behandeling vereischen.

De eerste komt vooral bij jonge menschen voor en wordt veroorzaakt door te veel maagzuur. Verschijnselen zijn: niet vaak en weinig urineeren, donkere sterk ruikende urine veelal met vettige substantie aan de oppervlakte drijvend, een droog warm gevoel in den mond en geringe speekselafscheiding; het speeksel is draderig en weinig vloeibaar. De patiënt heeft weinig behoefte aan drinken. De ontlasting is des morgens overvloedig, licht van kleur en dun met gasbelletjes, die op gisting wijzen en zuur riekend. Later op den dag beter van samenstelling, donkerder en meer gebonden. De patiënt voelt zich slap en moedeloos.

recept:1076 Spruw (Indische)

Het aangewezen geneesmiddel is het volgende: Een eetlepel fijngesnedenden semboengblad, een dessertlepel daoen meniran, een dessertlepel fijngesnedenden temoe lawak, een kwart eetlepel zoethout en een kruidnagel. Alles wordt met twee splitglazen water opgezet, tot de helft verkookt en dan gefiltreerd. Deze hoeveelheid wordt in den loop van den dag in drie keer uitgedronken: den eersten keer op de nuchtere maag.

recept:1077 Spruw (Indische)

Alvorens met deze kuur te beginnen, moet men laxeeren met twee eetlepels castorolie en, als de ingewanden reeds verzwakt zijn, twee dagen achter elkaar een eetlepel.
Men kan natuurlijk niet verwachten, reeds de eerste dagen beterschap te bespeuren, De kwaal is zeer hardnekkig en de genezing vordert veel tijd.
Als men na veertien dagen geregeld gebruik goede resultaten waarneemt, dan moet men zeker nog een maand met innemen doorgaan.
Dikwijls doen zich herhalingen voor. Handel dan spoedig op dezelfde de wijze. Eerst castorolie en dan het drankje weer geregeld een tijd lang innemen. Oplettende patiënten zullen zien, dat de herhalingen vaak met geregelde tusschenpoozen verschijnen.
Men kan dan, tegen dat zoon herhaling verwacht wordt, met de kuur beginnen, wat een spoedige genezing ten goede komt.

recept:1078 Spruw (Indische)

Wanneer de spruwlijder geen medicijnen meer gebruikt, is het wenschelijk, geregeld Norit in te nemen volgens de voorschriften, zooals de fabrikant die op de verpakking geeft.

recept:1079 Spruw (Indische)

Zoolang de ontlasting nog niet geheel normaal is, moet een passend dieet worden gevolgd namelijk, nasi tim met kip of kalfsvleesch eten, geen soep of bouillon, geen melk, geen sterke thee, geen koffie en ook geen cacao drinken. Beschuit of goed doorbakken brood mag worden gegeten,
Bij de eerste verschijnselen van beterschap mag de patiënt een zacht gekookt ei per dag nuttigen. Het vleesch moet zeer fijn worden gesneden en het eten met zorg worden gekauwd. Na den maaltijd mag men gestoofde pisang kepok of eenige lepels fijngemaakte kates eten. Deze laatste zonder suiker. Een portglas vol ananassap na den maaltijd is uitstekend, maar bij het gebruik van bovengenoemd drankje geen ander fruit.

De tweede soort Indische spruw is die, welke voorkomt bij personen met te weinig maagzuur. Verschijnselen zijn: dunne, zure- en gistende ontlasting, des morgens en des nachts veelvuldige afgang met een branderig gevoel aan het fondament, na den maaltijd persingen met zeer geringe ontlasting, het speeksel is draderig, de urineloozing is gering en de urine donker van kleur.

recept:1080 Spruw (Indische)

Alvorens tot het gebruik van medicijnen over te gaan, worden de ingewanden eerst met een paar eetlepels castorolie gezuiverd.
Als medicijn gebruikt men dan het drankje van pisang kloetoek bereid volgens recept nummer 1093.
Dit moet zeker eenige maanden achter elkaar worden ingenomen, want de ziekte is zeer hardnekkig. Met stopmiddelen alleen worden de ziekteverschijnselen wel minder, maar werkelijke genezing blijft uit.

recept:1081 Spruw (Indische)

Hoe meer hitte zich in het lichaam van den patiënt ontwikkelt des te meer zal de uitslag in den mond toenemen. De tong wordt vuurood, punt en rand vertoonen kleine puistjes en bij ernstige gevallen is zelfs de keel aangetast. Men smelt dan wat minjak tengkawang, waarin een weinig gepofte en fijn gemaakte koenir is gemengd. Men neemt daarvan eens per dag een theelepeltje in, als de spruw diep in de keel zit, twee.

recept:1082 Spruw (Indische)

Het verdient aanbeveling, om bij ontstoken mond na elken maaltijd te spoelen met een aftreksel van sana kembang bast.
Men zet 250 gram daarvan met twee splitglazen water op en verkookt het tot de helft.

recept:1083 Spruw (Indische)

Is het tandvleesch ontstoken, dan is spoelen met een opgelost koekje gambir uitstekend.

recept:1084 Spruw (Indische)

Daags na het laxeeren mag de patiënt niet meer dan twee keer ontlasting hebben. Gaat hij meer keeren af, dan moet het volgende drankje worden ingenomen: Een stukje gebrande en fijngestampte empoe koenir ter grootte van een vingerlid, drie gestampte ketoembars, een halve kajoe oeles, een gestampt stukje poelasari ter grootte van een vingerlid, twee gestampte korrels djinten itam, een blaadje trawas en een jong blad of topje van djamboe bidji. Dit alles wordt met twee kopjes water opgezet, tot de helft verkookt en het aftreksel lauw gedronken bij gedeelten binnen twee uur tijd. Wanneer een keer niet helpt, om den buikloop te stoppen, dan wordt ditzelfde drankje den volgenden dag nog eens ingenomen.
Voelt de patiënt zich na het laxeeren slop en heeft hij geen last van buikloop, dan kan hij des avonds voor het te bed gaan ditzelfde drankje innemen met weglating van de djamboe bidji.

Bij deze soort spruw mag de patiënt geen groenten, vruchten of medicijnen gebruiken, die erg samentrekkend zijn. Sterke Javathee is verkeerd. Beter is het, in het geheel geen thee te drinken.
Dieet is overigens niet noodig. Wel moeten scherpe spijzen worden vermeden. Men kan bijvoorbeeld niet te vette of te krachtige kippensoep of kalfsvleeschsoep gebruiken, die dan dik gebonden moet zijn. Verder rijst met kippengehakt, aardappelpuree en puree van worteltjes of spinazie, goed fijngehakte sla, niet te vet gebraden kippenvleesch en als de patiënt het verdragen kan, zelfs niet te vet gebraden, malsche biefstuk. Als toegerecht een maizena puddinkje met saus van versche of ingemaakte aardbeien.
Na elken maaltijd moet de patiënt een half theelepeltje gebismureerd magnesium innemen en ook na de genezing nog met dit middel voortgaan.

recept:1085 Spruw (Indische)

Bij deze soort spruw moet vooral tijdig gelaxeerd worden.
Men wachte niet, tot men tengevolge van de ziekte diarhee krijgt, maar zoodra men aan de ontlasting een zure lucht waarneemt, de tong branderig en gevoelig is en rooder dan gewoonlijk, zijn dit aanwijzingen, dat de ingewanden gezuiverd moeten worden. Men kan dan veelal met een zachter middel als castorolie volstaan en neemt bijv. een aftreksel van zeven gedroogde sennablaadjes, die men in de apotheken kan bekomen. Ze moeten een kwartier lang in koken water afgetrokken zijn. Het aftreksel wordt voor het naar bed gaan lauw ingenomen. Werkt het onvoldoende, dan moet men den volgenden dag toch castorolie innemen.

De derde soort Indische spruw is die, welke veroorzaakt wordt door bloedarmoede. Bij Europeanen, die veel ziek zijn geweest, zich overwerkt hebben, een ongeregeld leven hebben geleid, of in een bijzonder ongezond klimaat hebben gewoond komt deze spruw veel voor.
Vooral de Europeesche vrouw, die als regel in Indië last heeft van bloedarmoede, zal heel spoedig door deze ziekte worden aangetast.
Deze spruw is het gevaarlijkst en moeilijkst te genezen. De zwakte van het lichaam is niet te overwinnen, omdat de zieke ingewanden het versterkende voedsel niet kunnen verdragen.
Telkens treedt hevige buikloop op, die het lichaam uitput. Stopmiddelen kunnen wel tijdelijk verlichting brengen, maar werken op het laatst ook niet meer. De maag raakt van al dergelijke samentrekkende middelen van streek en de patiënt wordt ten einde raad naar Holland gestuurd. Het gure klimaat werkt echter ook al niet mede voor het herstel, omdat de patiënt onvoldoende kan genieten van de frissche en versterkende buitenlucht.
Het beste is, de patiënt te brengen naar een droog bergklimaat in in Indië. Plaatsen als Bandoeng, Malang en Salatiga zijn daarvoor door hun vochtigheid ongeschikt.

recept:1086 Spruw (Indische)

Lijders aan deze soort spruw moeten noodzakelijk veel aardbeien eten en in het algemeen veel fruit. Ook sengganivruchtjes zijn uitstekend; verder kates, madja, alle stoofpisangs en de zoete djeroeks met uitzondering van pompelmoes.
Spinazie, sla, worteltjes en pastinaken, goed fijn gemaakt, mogen de patiënten eten. Verdragen zij ze niet, wat blijkt uit het minder gebonden zijn van de ontlasting, dan moet hiermede gewacht worden, tot het herstel wat verder gevorderd is.

recept:1087 Spruw (Indische)

Een aftreksel van een ons tempoe wijang bladeren, dagelijks gedronken, is een goed middel tegen Indische spruw.

recept:1088 Spruw (Indische)

Een meer samengesteld recept, waarin tempoe wijang echter het meest werkzame bestanddeel is, is het volgende.
Vijf kopies daoen saga, vijf kopjes daoen djinten, een kopie daoen gagan, vijf kopies tempoeh wijang, drie kopjes legetan, zes stukjes kajoe legi van elk een decimeter lengte, zeven halve kopjes adas, zeven halve kopjes poelasari en acht stukjes kajoe angin. De bladeren drogen, de andere ingrediënten goed drogen en dan fijn stampen. Dit wordt bij elkaar in een goed gesloten stopflesch bewaard en voor het gebruik is slechts noodig, daarvan een eetlepel vol te nemen, met twee kopjes water tot de helft te verkoken en dit aftreksel in te nemen.

recept:1089 Spruw (Indische)

Wanneer mond, tong en tandvleesch vurig rood en ontstoken zijn, kan de lijder verlichting krijgen, door de aangedane plekken te penseelen met het volgende smeersel.
Twee vingerlengten zoethout, een theelepel adas manis, een saparantoe, een eetlepel fijngesnedenden roode uitjes, een eetlepel van de buitenste schors van waroe lengis, twee eetlepels minjak tengkawang, een eetlepel saga bladeren, een eetlepel fijngehakte roode toeri bast en twee kopjes dikke klappermelk, (die de Javanen santen kanil noemen). Dit alles wordt bij elkaar in een gave emaille pan, of nog beter in een aarden pot, gekookt tot de santen geheel olie is geworden. Voor het gebruik wordt het even verwarmd, tot het dun vloeibaar is en zich gemakkelijk laat uitsmeren.

recept:1090 Spruw (Indische)

Zoolang de mond gevoelig is, moet het volgende drankje worden gebruikt.
Een halve theelepel adas manis, een stukje poelasari van een halven vinger lang, een vingerlengte zoethout, een stukje kajoe sintok ter grootte van een erwt, een stukje schil van djeroek matjan ter grootte van 8 bij 4 cm, waarvan de groene buitenschil verwijderd is, zoodat alleen het wit gebruikt wordt, een half theelepeltje geraspte bidara laoet, een eetlepel kajoe angin en een handvol semanggi goenoeng. Deze kruiden worden tezamen opgezet met twee wijnflesschen water en tot op de helft verkookt.
Men drinke daarvan overdag om het uur een paitglaasje en des nachts als men wakker is ook.
In de warmte verzuurt dit drankje spoedig. Het moet daarom dagelijks versch worden bereid.

recept:1091 Spruw (Indische)

Wanneer de ingewanden door spruw aangetast zijn, neemt men een gepoft rood uitje, een halve theelepel podisari, een halven theelepel moermak daging, drie korrels adas manis, een stukje poelasari ter lengte van een halven vinger, een halve theelepel sidawajah, een stukje kentjoer zoo groot als een asempit en een stukje bast van dadop serep van een vinger lang en een halven vinger breed. Alles bij elkaar poffen en dan fijn stampen. Twee minuten met een splitglas water koken en dit aftreksel dagelijks in twee keer innemen.
Men neemt dit middel bij voorkeur te baat, wanneer de afgang te overvloedig is en pijnlijk.
Men gebruikt hierbij een tapel van sosor bebek en dadop serep bladeren, die twee maal per dag moet worden vernieuwd.
Een streng dieet van nasi tim met kippenvleesch is daarbij geboden.

recept:1092 Spruw (Indische)

Tegen ingewandsspruw moet men jonge kates eten. Twee vruchten per dag. Ze worden geschild, aan stukjes gesneden en verder ongewasschen gegeten, tot de spruw verdwijnt. In de meeste gevallen is na veertien dagen reeds beterschap te bemerken. Men moet dan echter nog eenigen tijd doorgaan met het gebruik.

recept:1093 Spruw (Indische)

Neem drie rijpe pisang batoe, schil die en snijd vier onrijpe pisang batoe met schil en al goed fijn. Alles wordt nu bij elkaar met de vingers goed gekneed, tot de massa vrijwel geheel vloeibaar is geworden. Dan mengt men er een fijngekneede patje vrucht door. Nu wordt het vocht door een doek geperst, goed afgesloten tegen regen of insecten, een nacht in den dauw gezet en des morgens opgedronken.
Na dit middel een week lang gebruikt te hebben, zal de patiënt zich al veel beter voelen. Om afdoende genezing te krijgen, moet het echter zes tot acht maanden achtereen worden ingenomen.
Na de eerste drie maanden kan de patje er uitgelaten worden.

recept:1094 Spruw (Indische)

Deresan van randoe alas, des morgens voor zonsopgang gewonnen in een boemboeng uit een uitgegraven wortel en daarvan een half splitglas gedronken, is zeer heilzaam.

recept:1095 Spruw (Indische)

Ook de deresan uit de liaan, die seriawan genoemd wordt, is goed. Dit moet ook in den vroegen ochtend worden gewonnen.
Men snijdt een stengel af, waarna het vocht uit de snede begint te vloeien. Door aan het andere einde van den afgesneden stengel te blazen, vloeit het vocht er sneller uit. Het is smakeloos en werkt verkoelend.

recept:1096 Spruw (Indische)

Kan men geen deresan seriawan bekomen, dan kunnen de bladeren en de rijpe roode vruchten ook dienen, mits ze versch geplukt zijn. Drie a vier bladeren worden in water gekneusd en dit water gedronken, of zeven tot acht vruchten worden dagelijks uitgezogen.

recept:1097 Spruw (Indische)

Elf legetan warak bladeren worden tot moes gestampt, daar wordt een paitglaasje water bij gedaan en het gefiltreerde vocht wordt als dagelijksche dosis gedronken.

recept:1098 Spruw (Indische)

Dr. Eisinger, die in het einde van de vorige eeuw te Batavia practiseerde en veel Indische kruiden voorschreeh, gaf het volgende drankje tegen herhaling van spruw en tegen het voorkomen van vet in de urine.
Drie blaadjes daoen djinten, vijf plantjes meniran, elk van twee vingers lang, met wortel en al, drie blaadjes daoen prasman, vijf gram kelembak, drie stuks kajoe anjang, vijf schijfjes temoe lawak, zoo groot als een gulden, met vier kopjes water in een aarden pot koken gedurende tien minuten en in denzelfden pot laten afkoelen. Goed filtreeren en des morgens en des avonds een theekopje vol daarvan drinken.

recept:1099 Spruw (Indische)

Tegen de hevigste ingewandsspruw met puistjes in mond en keel gaf dezelfde Dr. Eisinger volgenden drank.
Galingwortel 100 gram (goed schoongemaakt, fijngehakt en in de zon gedroogd), 100 gram gedroogde sidawajah, 100 gram daoen prasman en 100 gram kajoe manis tjina worden met 2 liter kokend water tien minuten lang te trekken gezet op een zacht arengvuurtje, zonder dat het koken gaat. Na het vocht gefiltreerd te hebben, drinke men er drie kopjes daags van.
Bij plotseling optredende diarhee gebruike men den drank van nummer 273.

recept:1100 Spruw (Indische)

Wordt de diarhee voorafgegaan door rommelingen in den buik, is de ontlasting licht gekleurd en de tong rood ontstoken, dan spoedig een zachte laxans nemen en, als dat niet helpt, een eetlepel castorolie, die men gemakkelijk inneemt met warme tadjin.

recept:1101 Spruw (Indische)

Naast de inwendige middelen is een tapel van gestampte bladeren van dadop serep, sosor bebek en lampes des middags en des avonds bij het naar bed gaan, om den buik gebonden, zeer heilzaam.
eerste pagina begin pagina volgende pagina begin vorige pagina einde vorige pagina laatste pagina