Nierziekte.

recept:921 Nierziekte.

Wanneer met de urine eiwit wordt afgescheiden, is een aftreksel van koemis koetjing met meniran het aangewezen middel.
Voor de bereiding wordt verwezen naar recept nummer 913.

Ongedierte

recept:922 Ongedierte

Dit weert men met fijngewreven bladeren van boewah nona.

recept:923 Ongedierte

Ook moes van jonge zuurzakbladeren kan voor dit doel dienen.

recept:924 Ongedierte

Legoendi bladeren, die een sterke lucht afgeven, hangt men op ter wering van wandluizen, motten en dergelijk ongedierte.

Ontlasting

Om van een goede gezondheid te genieten, moet men zich aanwennen, geregeld elken dag af te gaan, zonder dat lavementen worden gegeven, of laxeermiddelen worden ingenomen.
Het beste is het dieet zoo te regelen, dat geregelden stoelgang op de natuurlijke wijze verzekerd is.
Zij, die ongeregelde ontlasting hebben, moeten dagelijks op het meest geschikte uur probeeren, af te gaan. In de meeste gevallen zal dat op den duur wel gelukken.

recept:925 Ontlasting

Een zeer onschuldig middel, dat echter verboden is voor galsteenlijders, bestaat in het dagelijks innemen van drie of vier gestoomde of gekookte bladeren van djarak pager.

recept:926 Ontlasting

Europeanen, die tegenzin tegen dit middel hebben, kunnen vaak volstaan met een theelepel ananassap, na elken maaltijd.

recept:927 Ontlasting

Ook het eten van tomaten is bijzonder aan te bevelen.
Alleen wanneer het hoog noodig is, gaat men over tot lavementen of laxeermiddelen, zooals die elders in dit boek worden genoemd.

recept:928 Ontlasting

Zij, die last hebben van persingen bij de ontlasting, moeten een aftreksel drinken van enkele patikan tjina plantjes met wortel en al. Men neemt dit in met wat goela djawa.

recept:929 Ontlasting

Kinderen, die last van persingen hebben bij de ontlasting, maakt men met een goerita een tapel op den buik. Neem daartoe drie a vier bladen djarak in, smeer daar een weinig klapperolie op, verflens ze boven het vuur en rol ze tusschen de vingers, tot ze een weinig gekneusd zijn. Zoo worden ze uitgespreid op buik en lendenen gelegd.

recept:930 Ontlasting

Als er bloed in de ontlasting wordt aangetroffen, zal vaak genezing volgen na het gebruik van thee, getrokken van daoen patikan tjina.

Ontlasting bij kinderen

recept:931 Ontlasting bij kinderen

Wanneer de ontlasting licht van kleur is en stopverfachtig; de kinderen last hebben van persingen en niet geregeld afgaan, dan wijzen deze verschijnselen op te zwakke maagsappen, of te zware voeding. Het verteringsproces is te moeilijk en gaat te langzaam.
De melk moet dan vendund worden en als het kind reeds rijst eet, moet er wat pisang idjo door gedaan worden. Wat papaja te eten geven, is ook goed.

recept:932 Ontlasting bij kinderen

Om den stoelgang te bevorderen, moet men het kind voor het slapen gaan enkele verflenste djarakbladeren met klapperolie besmeerd, op het buikje binden.

recept:933 Ontlasting bij kinderen

Door nauwkeurig acht te slaan op de ontlasting van de kleinen, kan men tijdig ingrijpen, castorolie ingeven, lavementen toedienen en het voedsel wijzigen, waardoor erger voorkomen wordt. Een verwaarloozen hiervan kan oorzaak zijn van velerlei kwalen op lateren leeftijd.

Ontlasting (branderige)

recept:934 Ontlasting (branderige)

Hiertegen eerst laxeeren en dan een aftreksel van pegagan oetan drinken.

Ontlasting (moeilijke)

recept:935 Ontlasting (moeilijke)

Drie of vier blaadjes van djarak pager worden gestoomd, of met zeer weinig water gekookt. Men eet ze met wat ketjap of sambal kemiri.
Het is een zachtwerkend purgeermiddel, dat eventueel langenen tijd achtereen dagelijks kan worden gebruikt.
Galsteenlijders kunnen deze bladeren niet verdragen. Ze krijgen last van misselijkheid en krampen. Doen deze verschijnselen zich voor, dan kan men er zeker van zijn, galsteen te hebben.

recept:936 Ontlasting (moeilijke)

Bij kleine kinderen is het voldoende, een tapel van deze bladeren op den buik te binden des middags en des avonds voor het naar bed gaan. Vier bladeren worden hiertoe met wat klapperolie bestreken en boven het vuur verflenst.

recept:937 Ontlasting (moeilijke)

Ben goed middel is voorts het innemen van een aftreksel van knie of vier jonge kates bladeren.

recept:938 Ontlasting (moeilijke)

Voor kinderen, die moeilijk en ongeregeld afgaan, is het goed, twee ketioeboengbladeren met klapperolie bestreken en boven het vuur verflenst, op het buikje te binden. Denk er aan, dat deze bladeren voor inwendig gebruik min of meer giftig zijn.

recept:939 Ontlasting (moeilijke)

Zwangere vrouwen, die geen geregelden stoelgang hebben, moeten dagelijks ketapangpitten eten. De smaak komt veel overeen met die van de Hollandsche noten.

recept:940 Ontlasting (moeilijke)

In gewone gevallen is het meest eenvoudige middel vaak voldoende; bijvoorbeeld op de nuchtere maag pisang idjo eten, dan een glas koud water drinken en een flinke morgenwandeling maken.

Ontsmettingsmiddel

recept:941 Ontsmettingsmiddel

Een goed ontsmettingsmiddel voor wonden is teroesi, dat natuurlijk in zeer verdunden staat moet worden gebruikt, te weten 1 op 1000.

recept:942 Ontsmettingsmiddel

Gebrande koffie, al of niet gemalen, is een uitstekend desinfecteermiddel. Men strooit dit bijvoorbeeld onder en rondom lijken.

recept:943 Ontsmettingsmiddel

Kajoe poelasari werkt ook ontsmettend.

Ontstekingen (inwendige)

recept:944 Ontstekingen (inwendige)

Hiertegen wordt tahi oeler sawah ingenomen echter rauw, want gekookt verliest het veel van de kracht.

recept:945 Ontstekingen (inwendige)

Ook het gebruik van tjengkeh gaat inwendige ontstekingen tegen.

recept:946 Ontstekingen (inwendige)

Bij ontstekingen maakt men een tapel met bladmoes van dadap serep. Dit moes moet telkens verwisseld worden, als het droog wordt. Is de ontsteking hevig, dan is het moes reeds na tien minuten droog. Naarmate de genezing vordert, duurt het indrogen langer.

recept:947 Ontstekingen (inwendige)

Tegen inwendige ontsteking wordt een aftreksel ingenomen van pontjasoeda.

Oog (scherpe stoffen in het oog)

Wanneer een of ander bijtend vocht in het oog is gekomen, wat zeer pijnlijk kan zijn, helpt het wasschen met suikerwater uitstekend. Men neme daarvoor bij voorkeur een oplossing van rietsuiker.
Heeft men bijvoorbeeld kalk of getah kates in het oog gekregen, wat ontzettend pijn doet, maak dan een sterke suikeroplossing en druppel die in het oog, of wasch het oog er mede uit.

Oogen (branderige)

recept:948 Oogen (branderige)

Een goed middel hiertegen is het betten met rozenwater.

Oogen (doffe)

recept:949 Oogen (doffe)

Wanneer men doffe oogen heeft en het schijnt, alsof er een waas over het oog ligt, zonder dat er sprake is van ontsteking, dan kan de oorzaak liggen in nierziekte. Men heeft dan eiwit in de urine. Het beste middel is 15 gram gedroogde bladeren van pontjasoeda met een halven liter water tot op de helft te verkoken en dit aftreksel te drinken.

recept:950 Oogen (doffe)

Ontstaat het waas, doordat de slijmvliezen zijn aangedaan, neem dan 13 korreltjes djinten itam, een stukje bengle en een stukje koenir, beide ter grootte van een vingerlid en kook dit alles met 100 gram water, tot het voor de helft verkookt is.
Dit aftreksel moet ingenomen worden.

Oogziekte

recept:951 Oogziekte

Een aftreksel van daoen iler werkt zuiverend en genezend.

recept:952 Oogziekte

Een aftreksel van de bittere sambiloto bladeren wordt ook uitwendig gebruikt tegen oogaandoeningen.

recept:953 Oogziekte

Bij oogziekte is het wasschen met een aftreksel van kajoe setjang zeer heilzaam.

Oogzweertjes

recept:954 Oogzweertjes

De zoogenaamde strontjes geneest men door wasschen met een aftreksel van meniran.

recept:955 Oogzweertjes

Puistjes aan de binnenzijde van het ooglid geneest men met de getah van patikan kebo.

Oorklieren

Zoogenaamde loop-ooren komen bij kinderen veel voor. De ooren moeten dan dagelijks met lauw water voorzichtig worden uitgespoten. De kinderen moeten in den Westmoesson levertraan drinken en in den Oostmoesson eikelcacao. Zong verder voor geregelde en goede ontlasting bij de patiëntjes en draag zorg, dat ze geen kemiri eten in welken vorm ook.

Oorpijn

recept:956 Oorpijn

Tegen ooraandoeningen druppelt men een weinig ketjoeboeng olie in het oor. Dit middel werkt pijnstillend en lost de inwendige afscheidingen op, die dan gemakkelijk met een watje te verwijderen zijn.

recept:957 Oorpijn

Inplaats van de gewone ketjoeboeng olie kan men een nog sterker extract maken, dat onmiddellijk helpt. Hol een ketjoeboengvrucht uit. Maak dit binnenste fijn en meng er wat olijfolie of klapperolie door. Doe dit papje er weer in en verwarm de vrucht boven de lamp, tot de olie eenigszins warm is. Lepel de vulling er weer uit, pers door een doekje de olie er uit, druppel daar wat van in het oor en sluit dit met een wattenpropje af.

recept:958 Oorpijn

De pitten van kapas tahoen worden met twee knolletjes kentjoer fijngestampt en met dertien blaadjes iler in een glas water gekookt. De olie, die op het kooksel komt, is na filtratie geschikt, om oorpijn te stillen.

recept:959 Oorpijn

Moes van een handvol koeping matjan bladeren wordt door een doekje geperst en in het oor gedruppeld.

recept:960 Oorpijn

Ook het vocht van de gestoomde jonge uitspruitsels van laos merah helpt tegen oorpijn.

Oorsuizing

recept:961 Oorsuizing

Druppel wat sap van uitgeperste inggoe bladeren in het oor.

recept:962 Oorsuizing

Hol een rood uitje uit en vul het met djinten poetih. Sluit het in een pisangblad en pof het gaar. Een enkele druppel van het sap, dat daar uitgeperst wordt, zal, in het oor gedruppeld, de suizing binnen enkele uren doen bedaren en de doofheid doen verdwijnen.

Opgezette buikorganen

recept:963 Opgezette buikorganen

Om deze weder te doen slinken, gebruikt men het zetmeel van de empoe van koentji pepet.

Opgezet gevoel

recept:964 Opgezet gevoel

Vooral na den maaltijd kan dit optreden en dan veelal door slechte spijvertering. Het is in vele gevallen te voorkomen, door na den maaltijd als dessert een schijfje ananas te eten, of wel een portglaasje ananassap te drinken.

recept:965 Opgezet gevoel

Ook kardemom of kapoelaga helpt tegen deze kwaal, die de javanen kemboeng noemen.

recept:966 Opgezet gevoel

Daoen djinten is mede een zeer goed middel tegen een opgezet gevoel van de maag.

recept:967 Opgezet gevoel

Men verdrijft de opgezetheid in de maag over het algemeen het beste, door eenigen tijd semboeng thee te drinken.

recept:968 Opgezet gevoel

Ook de verkoolde djati blanda vruchtjes verdrijven de opgezetheid. Ze worden daartoe, na geroosterd te zijn, met wat water fijngestooten en met een druppel venkelolie er over ingenomen.

Opium (ontwennig)

recept:969 Opium (ontwennig)

Voor venslaafde opiumschuivers is thee van semboeng een erkend tegengif.
Men kan door toediening van dit middel de huisbedienden van het opiumschuiven genezen. In de semboengthee wordt rabarber gedaan, omdat de semboeng stoppend werkt. Men laat de opiumschuivers deze thee geregeld drinken en ze zullen zelf bemerken, dat ze na korten of langer tijd een afschuw van opium krijgen. Overigens is het een zeer onschadelijk middel, dat door zijn zuiverende werking het lichaam versterkt en meer bestand maakt tegen infecties.

Opwekkend middel

recept:970 Opwekkend middel

Bij vermoeidheid drinke men een aftreksel van djoeng rahab.

recept:971 Opwekkend middel

Thee, getrokken van jonge koffiebladeren, verdrijft het vermoeide gevoel in het lichaam en doet weldadig aan.

recept:972 Opwekkend middel

Aan moedelooze patiënten geve men bladeren van ketela pohoeng, die daarvoor in rijstwater moeten worden gekookt.

recept:973 Opwekkend middel

Een middel, dat gaarne in ziekenkamers wordt toegepast, is het branden van kanarihars met wat terpentijn.

Panoe

Bruine panoe of panoe besi is zeer besmettelijk. Vele Javanen hebben deze kwaal, maar ze zijn er onverschillig onder en doen er dan ook niets tegen.
Let dus goed op, of Uwe huisbedienden het niet hebben, vooral de kinderbaboe en de waschmeid.

recept:974 Panoe

Een bestrijdingsmiddel is het volgende. Maak van een stukje laoswortel een kwastje, door de punt uit te kloppen met een hamer. Door dit kwastje in azijn en wrijf daar de aangetaste plekken tweemaal daags sterk mede in.

Panoe kemibang

recept:975 Panoe kemibang

Deze witte panoe, die soms lichtelijk jeukt, geneest men met bladmoes van ketepeng tjina, dat men met wat aluin of kapoer sirih tweemaal daags op de aangetaste huid smeert.

recept:976 Panoe kemibang

Om deze en andere vlekken uit het gelaat te verwijderen, snijdt men een rauwe terong ngor vrucht midden door en wrijft het gladde vochtige snijvlak over de plekken. Deze bewerking moet dikwijls worden herhaald en het vocht laat men zoo veel mogelijk op de huid drogen.

Podagra

recept:977 Podagra

Om de pijnen te stillen, neemt men een halve vingerlengte lempoejang emprit, drie tjabe's en een theelepel beras merah.
De lempoejang emprit wordt geschild en de rijst goed gewasschen. Dan wordt alles tezamen goed dooreen gestampt en de pijnlijke plekken worden daarmede ingewreven.

recept:978 Podagra

Men geneest deze pijnlijke kwaal in den grond, door dagelijks den volgenden drank te nemen. Een goede handvol koemis koetjing bladeren met een stukje bast van papaja gantoeng van ongeveer een vingerlengte in het vierkant met twee splitglazen water opzetten en tot de helft verkoken.

Pokken

recept:979 Pokken

Het lastige jeuken kan men tegengaan, door de pokken in te smeren met een zalfje, dat men maakt van asembladeren met koenir.

recept:980 Pokken

Ook het moes van jonge tjangkringblaadjes helpt daartegen.

recept:981 Pokken

Als de pokken in de keel zitten en naar binnen dreigen te slaan, is het goed, te gorgelen met een aftreksel van asembladeren, waarin wat koenir is gekookt.

recept:982 Pokken

Het naar binnenslaan van pokken kan men bij kinderen zoowel als bij volwassenen verhinderen, door een takje kemadejandalima te stampen met twee korrels adas en een klein stukje poelasari. Daar wordt een klein rood uitje, een theelepel honig en een paitglaasje water bij gedaan. Eenmaal per dag moet dit worden ingenomen.
Pokken, zie ook Apenpokken en Framboesia

Pokken (Spaansche)

zie ook Apenpokken en Framboesia

recept:983 Pokken (Spaansche)

Drie tot vier kangkoeng wortels worden tien minuten lang gekookt in twee kopjes water en dit aftreksel gedronken. Inlanders beweren, dat het eten van de wortels zelf nog beter helpt. Ze stampen daartoe vijf wortels en nemen die rauw met wat zout in.
Bij het gebruik van dit middel make men zich niet ongerust, wanneer alle zweren in eens uitkomen. Dat is juist de bedoeling van dit middel. Anders kan het jaren duren, voor de kwaal is uitgeziekt.

recept:984 Pokken (Spaansche)

De wonden moeten een voor een op de volgende wijze worden behandeld. Ze worden eerst uitgewasschen met een aftreksel van trenggoeli wortel. Men laat een watje met dit aftreksel bovendien een minuut lang op de wonden liggen. Bij het uitwasschen vooral moet zeer omzichtig worden te werk gegaan. Voor elke wond moet een nieuw watje worden gebruikt en men moet er aan denken, dat op de gezonde huid, die met een besmet watje wordt aangeraakt, spoedig een nieuwe wond ontstaan zal. Deze huidziekte is zeer besmettelijk en de gebruikte watjes moeten zongvuldig worden verbrand.
Nu brandt men een stukje teroesi, terwijl men zorgt, dat dit branden met de grootste zindelijkheid gepaard gaat. De gebrande teroesi wordt dan fijngestampt en met een weinig castorolie tot een zalfje gewreven. Dit zalfje smeert men op de uitgewasschen wonden.
Over de zalf heen wordt nu getah poele gedruppeld, zoodat de wond geheel van de buitenlucht afgesloten is. Is onverhoopt geen getah poele te bekomen, dan kan ook getah gondang dienen.
De patiënten moeten tijdens de behandeling geen verhittende spijzen gebruiken, noch iets, wat gal veroorzaakt. Ook geen garnalen of trasi eten; in het algemeen geen visch. Wel is het goed, veel groente te eten, die het bloed zuivert bijvoorbeeld gelang. Ook kangkoeng bladeren zijn goed. Ze werken zuiverend; verder geregeld asem, citroen of djeroek kates en tomaten.

Puisten

recept:985 Puisten

Zij, die veel last hebben van puisten en zweren, moeten thee drinken, getrokken van gelang.

recept:986 Puisten

Kinderen, die hier last van hebben, geeft men lobi-lobi vruchten te eten.

recept:987 Puisten

Lijders aan puisten en uitslag moeten thee drinken van daoen oerat. Men neemt drie plantjes met wortel en al, zet die met twee splitglazen water op en verkookt ze tot op de helft.

recept:988 Puisten

Een paar handen vol gagan plantjes met wortel en al worden met twee aer blanda flesschen water opgezet en tot op de helft verkookt. Dit aftreksel drinkt men bij de maaltijden en wanneer men dorst heeft, er tusschen in ook nog.

recept:989 Puisten

Puisten wijzen in het algemeen op scherpte in het bloed. Men neemt daartegen het volgende drankje in. Een stuk asem kawak ter grootte van een duivenei wordt met goela djawa naar smaak en vier a vijf schijfjes temoe lawak in anderhalf wijnglas water opgezet en tot op de helft verkookt. Dit aftreksel neemt men na filtratie en afkoeling enkele dagen achtereen in.

recept:990 Puisten

Een goede bedak, om gelijktijdig met voorgaande inwendige middelen te gebruiken, wordt gemaakt van asemschillen. Deze moeten goed gewasschen, dan nog met sublimaat ontsmet zijn en ten slotte gedroogd, tot ze croquant zijn. Door deze gedroogde schillen te stampen, krijgt men een uitstekende bedak.

recept:991 Puisten

Men kan puisten doen rijpen, door er moes van de bloemen van poeloetan op te smeren.

recept:992 Puisten

Ook met een papje van gekookte rijst doet men ze rijpen.

recept:993 Puisten

Een papje van de fijngestampte knollen van bawang brobos is ook zeer dienstig, om puisten te doen rijpen.

recept:994 Puisten

Een ander middel hiervoor is een papje van bladmoes van kembang poekoel ampat.

Puistjes in het gelaat

recept:995 Puistjes in het gelaat

Wanneer men zorgt voor goeden stoelgang, geen sterk gekruide spijzen eet en geen kaas of vankensvleesch gebruikt, kan men deze puistjes in vijf dagen genezen, door er een papje op te doen van zwavel met rozenwater.

recept:996 Puistjes in het gelaat

Ook kan men zich voor het naar bed gaan wasschen met lerakzeep en deze op het gelaat laten opdrogen.

recept:997 Puistjes in het gelaat

De vorming van puistjes kan vaak worden voorkomen, door de huid tijdig in te wrijven met knoflooksap.

recept:998 Puistjes in het gelaat

Ook wasschen met een aftreksel van gelang is een goed middel, om zulke puistjes te bestrijden.

recept:999 Puistjes in het gelaat

Dikwijls helpen compressen met een aftreksel van bidara laoet.

recept:1000 Puistjes in het gelaat

Een goed middel is verder, des avonds voor het naar bed gaan het gezicht te wasschen met asemwater.

Pijnstillend middel

recept:1001 Pijnstillend middel

Een aftreksel van daoen oerat wenkt als inwendig middel pijnstillend.

recept:1002 Pijnstillend middel

Ook thee, van masojihout getrokken, heeft een pijnstillende werking.

Rheumatiek

recept:1003 Rheumatiek

Rheumatiek wordt maar alte vaak veroorzaakt door dieetfouten. In dat geval is het aangewezen middel, een aftreksel van meniran te drinken.

recept:1004 Rheumatiek

Het gebruik van uien is van ouds een goed middel ter bestrijding van rheumatiek.

recept:1005 Rheumatiek

Inlandens gebruiken een afkooksel van de stengels met asem uitwendig tegen rheumatiek.

recept:1006 Rheumatiek

recept:1007 Rheumatiek

Wasschingen met een slap aftreksel van sangketbladeren zal in vele gevallen ook helpen tegen rheumatiek.

recept:1008 Rheumatiek

Daoen oerat, tot moes gewreven en uitwendig gebruikt op de pijnlijke plekken, verdrijft ook rheumatiek door de pijnstillende werking van de sappen.

recept:1009 Rheumatiek

Stamp bladeren van gondoroso fijn, vermeng ze met sirihkalk en smeer dat papje op de pijnlijke deelen. Is de pijn zeer hevig, dan kan men er ook nog fijn gestampte peper bij doen.

recept:1010 Rheumatiek

Een papje van fijn gemaakte kelor wortel met arak, als compres op de pijnlijke plekken, helpt speciaal in pijnlijke gevallen.
Dit papje is bijtend en trekt als een mosterdpap, zoodat men moet oppassen, de huid niet te veel te laten lijden.
Veelvuldig gebruik van sajoer kelor, dat is sajoer van de jonge kelor bladeren eventueel met klentang, is, vooral voor rheumatieklijders, af te raden. Men kan daar gewrichtsaandoeningen van krijgen.

recept:1011 Rheumatiek

Stamp een ons jonge bladeren van blimbing woeloeh met tien kruidnagels, vijftien peperkorrels en zooveel azijn, tot de massa brijachtig wordt en smeer daar de pijnlijke plekken mee in.

recept:1012 Rheumatiek

Thee getrokken van selderieknollen is ook goed tegen deze kwaal. Men drinke twee of drie kopjes daags en wel gedurende een maand of twee.

recept:1013 Rheumatiek

Een ander smeersel tegen rheumatiek wordt gemaakt door bladeren van de paarse ketjoeboeng te stampen en het moes te vermengen met kapoer sirih en djeroek nipis. Men neemt verder een blad van bakoeng poetih, verflenst dit even boven het vuur, neemt de middelste nerf er uit en gebruikt deze, om het smeersel op de pijnlijke plek te bevestigen.

recept:1014 Rheumatiek

Een armband van akar bahar, nauw sluitend om den bovenarm gedragen, is, naar velen reeds ondervonden hebben, een goed middel tegen rheumatiek.

recept:1015 Rheumatiek

Massage met lerak zal in vele gevallen ook uitstekend helpen.

recept:1016 Rheumatiek

Een dessertlepel daoen remoekdjoeng met een grooten lepel daoen meniran in een splitglas water opzetten en tot op drie kwart verkoken. Het aftreksel wordt als drankje ingenomen.

recept:1017 Rheumatiek

Een snelwerkend middel voor uitwendig gebruik is het volgende. Stamp kemarogan bladeren met wat kapoer sirih en een paar druppels kajoe poetih en masseer daar de pijnlijke plekken mede.

recept:1018 Rheumatiek

Zoek een tak van den tandjongboom ter dikte van een arm.
Neem daar een stuk bast van ter lengte van een arm, doe er een handvol keukenzout bij en laat dit met een vierkante flesch arak enkele dagen lang in de zon trekken. Deze arak is dan zeer goed, om er gevoelige plekken mede in te wrijven.

recept:1019 Rheumatiek

Een handvol bladeren van de paarse ketjoeboeng en een handvol serehblad worden klein gehakt en dan enkele uren lang in een wijnflesch versche klapperolie gekookt. Na het koken laat men het mengsel nog een dag of twee, goed toegedekt, trekken, dan wondt het gefiltreerd en is dan uitstekend geschikt als smeersel.

recept:1020 Rheumatiek

Bladeren van tembelekan, tot moes gestampt en met kapoen sirih op de pijnlijke plekken gebracht, zullen de pijnen verlichten.

recept:1021 Rheumatiek

Tegen rheumatiek in de lendenen helpen de landepbladeren goed. Men moet de bladeren hebben van de variëteit met gele bloemen. Deze worden gestampt en met sirihkalk op het lichaam gesmeerd.

recept:1022 Rheumatiek

Tegen rheumatiek, die een gevolg is van gevatte koude, smere men gestampte entjok blaadjes en wel van de variëteit met witte bloemen met wat klapperolie op de pijnlijke streken.
Dit middel mag telkens maar enkele minuten worden toegepast, omdat het sap van deze bladeren scherp is en anders blaren op de huid zou veroorzaken.

recept:1023 Rheumatiek

Is de rheumatiek een ouderdomskwaal of een gevolg van onmatig leven, dan helpt het volgende middel, wanneer men tenminste tijdens de behandeling geen vleesch eet, geen atjar. knoflook, of laos gebruikt en geen alcohol drinkt.
Een half kati gadoeng tjina, twintig kruidnagelen en twee heele pala's worden gestampt, niet al te fijn, doe er voor een dubbeltje menjan bij en verdeel het mengsel in knieen. Elk derde deel is voor een dag voldoende. Zet zoon derde deel met drie kopies water op en laat het tot de helft verkoken. Elken dag dit aftreksel in twee keer uitdrinken en na drie dagen weer nieuw maken. Men neemt dit zoo lang in, tot de rheumatiek geheel genezen is.
Is de kwaal heel erg, zoo kan men de hoeveelheid opvoeren tot hoogstens het geheele kwantum voor een dag.

recept:1024 Rheumatiek

Rheumatiek, die vrijwel voor ongeneeslijk wordt gehouden, is te verdrijven door het eten van gadoeng, Hoe de inlandsche wilde gadoeng, die in verschen toestand giftig is, voor de consumptie wordt bereid, staat nader in het Aanhangsel omschreven.
eerste pagina begin pagina volgende pagina begin vorige pagina einde vorige pagina laatste pagina