Koorts

Voorkomen is beter dan genezen en door een gepaste levenswijze zal koorts veelal kunnen worden voorkomen.
Een eerste eisch is, te zorgen voor geregelden dagelijkschen stoelgang.
Verder matigheid met spijs en drank. Zorg, dat de nieren voldoende werken en ga vooral niet te laat naar bed. Om tien uur naar bed en des morgens om zes uur opstaan, is het beste.
Geef u niet over aan uitspattingen en drink zoo min mogelijk alcoholhoudende dranken, dan is het lichaam beter bestand tegen verschillende ongemakken en wordt de warmte ook beter verdragen.
Gebruik krachtig, doch licht verteerbaar voedsel en ga niet met een volle maag naar bed. In de warmste maanden moet men het eten van varkensvleesch vermijden. Volwassenen, die goed eten, moeten geen melk drinken. Hardgekookte en rauwe eieren ete men bij voorkeur niet en vermijde sterk gepeperde spijzen en sausen.
Goede boter en klapperolie zijn beter dan reuzel.
Wacht u er voor, overdreven veel atjar en roedjak te eten.
In de heete maanden gebruike men veel verkoelende groenten, zooals laboe oer, bajem, jonge djagoeng, enz.
Eet in den Oostmoesson geen moddervisch of kemboeng en niet elken dag garnalen.
Baadt niet te lang en nimmer na zonsondergang. Schep- en stortbaden zijn beten dan kuipbaden. Droog u vooral goed af na het baden.
Als ge des morgens opstaat, ga dan niet dadelijk buiten in een langen stoel liggen, maar neem eerst wat lichaamsbeweging bij voorkeur in de frissche buitenlucht.
Slaap niet in den tocht of met open venster en zong, dat ge onder Uw werk ook niet in den tocht zit.

recept:617 Koorts

Staat ge door Uwe bezigheden veel bloot aan de kans om kou te vatten, draag dan dun flanel en gebruik nu en dan semboengthee. Men doet dit, wanneer men zich vermoeid, loom of opgeblazen voelt, of pijnlijke ledematen krijgt.

recept:618 Koorts

Bij het openmaken van gronden en bij arbeid in bosschen, op sawahs en in de nabijheid van moerassen ete men als voorbehoedmiddel dagelijks bij de rijsttafel gezouten knoflook.

recept:619 Koorts

Wanneer ge voortdurend in een vuile en besmette atmosfeer moet werken, neem dan des avonds voor het naar bed gaan een lauw bad met legoendibladeren of met semboengbladeren, De hoeveelheid behoeft niet te worden opgegeven.
Het is voldoende, wanneer het aftreksel doordringend ruikt.

recept:620 Koorts

Ook wasschen met lerak of met carbolzeep is een uitstekend voorbehoedmiddel.
Als er veel koorts heerscht, moet ge niet in de avondlucht zitten en wanneer het overdag snikheet is en des nachts koel, dek u dan des nachts vooral toe.

recept:621 Koorts

Bij dorst onder het werk drinke men in plaats van water liever thee van ongeschilde citroen zonder suiker.

recept:622 Koorts

Volwassenen en kinderen, die veel last van koorts hebben, moeten vaak lobak eten als groente.

recept:623 Koorts

Goed fijn gehakte bajem is een uitstekende groente voor koortslijders.

recept:624 Koorts

Koorts kan men veelal voorkomen door het gebruik van een temoe lawak aftreksel, waarin daoen meniran gekookt is.

recept:625 Koorts

Neem een handvol gambir oetan bladeren, vijf plantjes meniran met wortel en al, zeven schijfjes temoe lawak en negen blaadjes daoen prasman. Zet deze met een aer blanda flesch op verkook het tot de helft en drink het vocht gedurende den dag.

recept:626 Koorts

Soms wordt in plaats van de bladeren ook wel den bast van gambir oetan gebruikt.

recept:627 Koorts

Neem enkele jonge takjes kendal en vijf blaadjes besaran.
Kook die met twee splitglazen water en verkook ze tot op de helft en drink dit aftreksel. De besaranbladeren worden er bij gedaan, om het bloed te zuiveren.

recept:628 Koorts

Wanneer koorts vergezeld gaat van diarhee neme men twee lepels bloemen van de tandjongboom en een stuk bast van een halve vingerlengte.
Stamp dit alles fijn en zet het een half uur lang te trekken in een glas heet water. Deze hoeveelheid neme men drie of vier maal per dag in.
Het is goed, om voor men dit middel begint, eerst te laxeeren.

recept:629 Koorts

Temperatuursverlaging bereikt men in de meeste gevallen, door den patiënt veel vocht te laten drinken. Men neemt daarvoor dan planten, die tevens een verkoelende wenking hebben, zooals laboe kenti, in het bijzonder bij koortsen, die voortspruiten uit inwendige ontstekingen en typhus, wanneer transpireermiddelen falen.

recept:630 Koorts

Ook geraspte laboe, ketimoen, sosor bebek of dadop serep, als omslagen op den buik aangewend, brengen de temperatuur omlaag.

recept:631 Koorts

Het gebruik van pegagan thee is tegen koortsen, waarbij de transpireermiddelen falen, zeer aan te bevelen.

recept:632 Koorts

Wanneer de patiënt geen temoelawak kan verdragen bij de gagan thee, dan neme men een handvol daoen gagan, een berguitje, drie korrels adas en een klein stukje poelasari. Zet dit met drie kopies water op en verkook het tot een derde.
Men make dit drankje lederen dag versch. Na drie keer gebruik zal de koorts vaak voorbij zijn. Men neme het zoo noodig veertien dagen achtereen in.
Wanneer men de wortels van gagan mee kookt, werkt het middel nog krachtiger.

recept:633 Koorts

Bemerkt ge, dat de milt gaat opzetten, neem dan des morgens vroeg een theelepeltje geraspte laos merah.

recept:634 Koorts

Als een koortslijder te weinig urineert, kan men dit verhelpen door hem een aftreksel van daoen meniran te geven of klapperwater van jonge kalapa idjo.

recept:635 Koorts

Een waschmiddel, dat bij koorts goede diensten bewijst, wondt gemaakt van kanangabloemen met rozenwater en wat djeroek nipis.

recept:636 Koorts

Ook wasschingen met water, waarin de bladeren van kembang sepatoe gekneusd zijn, werken heilzaam.

recept:637 Koorts

Eveneens wasschingen met water, waarin gekneusde waroe laoet bladeren en fijn gemaakte tapak liman plantjes met wortel en al gedaan zijn.
Ook kan men het bladmoes hiervan gebruiken, om als tapel op den buik en op het hoofd te doen.

recept:638 Koorts

Ook voet- en dampbaden zijn uitstekend, vooral wanneer in het water semboengbladeren worden gedaan.

recept:639 Koorts

Versch geplukte tembelekan bladeren, in de ziekenkamer te drogen gehangen, werken koortswerend.

recept:640 Koorts

Bij koortslijders hange men semboengbladeren in de komen en doe deze bladeren ook in het badwater.

recept:641 Koorts

Maak een tapel van dadapbladeren, die eerst tot moes zijn gemaakt en bind die op den buik.

recept:642 Koorts

Wanneer de huisbedienden koorts hebben en men wil ze kinine geven, dan is het beter hun dit middel opgelost toe te dienen dan in den vorm van pillen, tabletten of ouwels.

Koorts (aanhoudende)

recept:643 Koorts (aanhoudende)

Vooral tegen koorts, waarvan men de oorzaak niet kent, gebruike men daoen pegagan.
Een flinke handvol wordt met een portglas water fijngemaakt en het vocht, na gezeefd te zijn, met wat zout op de nuchtere maag gedronken.
Den tweeden dag neemt men een handvol pare alas bladeren, die op dezelfde wijze worden gebruikt.
Zoo neemt men gedurende een dag of tien cm den anderen dag pegagan en pare alas.
Ook al Zou de koorts inmiddels geweken zijn, moet men er nog niet mee uitscheiden voor de tien dagen om zijn en de geheele kuur achter den rug is.

Koorts als gevolg van geinfecteerde wonden

recept:644 Koorts als gevolg van geinfecteerde wonden

Kneus of stamp een handvol sambiloto bladeren in een paitglaasje water, zeef het vocht en drink deze hoeveelheid twee maal daags.
Het bladmoes kan men op de wonden leggen en telkens, wanneer het warm is geworden, vernieuwen.

Koorts als gevolg van insectenbeten

recept:645 Koorts als gevolg van insectenbeten

Kneus of stamp een handvol sambiloto bladeren, doe er een paitglaasje water bij, zeef het en drink dat vocht in een keer uit

Koorts als gevolg van kouvatten

recept:646 Koorts als gevolg van kouvatten

Bij koorts als gevolg van kouvatten drinke men water, waarin een citroen met schil en al gekookt is. Dit middel kalmeert en doet transpireeren.
In zulke gevallen zijn ook wasschingen met lauw water, waarin een scheut azijn gedaan is, zeer goed. Men wascht met een ruwe doek en droogt den patiënt niet af, maar wikkelt hem in een laken en daaromheen een deken.
Inmiddels laat men den patiënt een transpireermiddel innemen.

Koorts als gevolg van longontsteking, bronchitis of tuberculose

recept:647 Koorts als gevolg van longontsteking, bronchitis of tuberculose

Hiertegen geeft men widara oepas volgens recept nummer 298 terwijl men in plaats van drinkwater pegagan thee geeft.

Koorts als gevolg van overspanning

recept:648 Koorts als gevolg van overspanning

Hiertegen gebruike men pegagan thee.

recept:649 Koorts als gevolg van overspanning

Wasschingen met lenglengan bladeren of sangket bladeren, gekneusd in lauw water, zijn ook zeer goed. Dit dient men drie maal per dag te doen.
Koude zitbaden zullen den patiënt verlichting brengen.

Koorts als gevolg van vallen, kneuzingen enz.

recept:650 Koorts als gevolg van vallen, kneuzingen enz.

Kneus acht tot tien blaadjes daoen prasman met een paitglaasje water, zeef het en laat het door den patiënt in een keer opdrinken. Ook legt men het overblijvende bladmoes wel op de gekneusde plaatsen.

recept:651 Koorts als gevolg van vallen, kneuzingen enz.

Zelfs het kauwen op daoen prasman en het doorslikken van het sap kan genezing brengen.

Koorts als gevolg van zweren in de ingewanden

recept:652 Koorts als gevolg van zweren in de ingewanden

Stamp twintig sambilotoblaadjes, doe er een paitglaasje water bij, pens het vocht door een doekje en drink dat achter elkaar op
Dit middel wordt veertien dagen lang gebruikt. Voelt men zich na een week reeds beter, dan vermindert men de hoeveelheid blad tot de helft.
Het achterbijvende bladmoes moet als tapel op den buik worden gelegd.
Koorts (gastrische)

recept:653 Koorts als gevolg van zweren in de ingewanden

Als purgeermiddel gebruike men bij voorkeur rabarberpoeder.

recept:654 Koorts als gevolg van zweren in de ingewanden

Tadjin is zeer verkoelend en licht verteerbaar en wenkt zeer gunstig bij gastrische koortsen.
Men maakt het, door een kopie goed schoon gewasschen rijst goed gaan te koken in acht kopies water en het water er dan voorzichtig af te scheppen. Tadjin verzuurt spoedig en moet steeds versch worden gemaakt.

recept:655 Koorts als gevolg van zweren in de ingewanden

Gagan thee werkt uitstekend bij gastrische koortsen.

recept:656 Koorts als gevolg van zweren in de ingewanden

recept:657 Koorts als gevolg van zweren in de ingewanden

Het eten van laboe oer verdrijft koorts in den buik.

recept:658 Koorts als gevolg van zweren in de ingewanden

Het innemen van een aftreksel van sagablaadjes en sagasteeltjes gaat ook de koortsen in den buik tegen.

recept:659 Koorts als gevolg van zweren in de ingewanden

Thee van gedroogde trawasbladeren is mede zeer heilzaam.

recept:660 Koorts als gevolg van zweren in de ingewanden

Men kan vaak baat vinden, door jonge blaadjes van poeloetan in het drinkwater te doen.

recept:661 Koorts als gevolg van zweren in de ingewanden

Selasih gebruikt men als genotmiddel. Het is verkoelend en verdrijft de gastrische koortsen.

recept:662 Koorts als gevolg van zweren in de ingewanden

Een tapel van sosor bebek bladeren, tot moes gewreven en op den buik gedaan, doet de gastrische koortsen verdwijnen.

recept:663 Koorts als gevolg van zweren in de ingewanden

Tegen koorts in den buik, wanneer de afgang met bloed en slijm vermengd is, gebruikt men boewah tempajan De zaadjes worden met warm water overgoten, van de dunne schilletjes gezuiverd en met wat stroop of suiker genuttigd.

Koorts (hardnekkige)

recept:664 Koorts (hardnekkige)

Een bosje soerenschors van 10 c.m. middellijn ongeveer en stukjes, die ongeveer 7 c.m. lang zijn, zet men met zes kopies water op en verkoke het tot op de helft. Van dit aftreksel neme men drie maal daags en kopje; zeven dagen achtereen.

Koorts (hooge)

recept:665 Koorts (hooge)

Om het bloedurineeren bij hooge koorts tegentegaan, drinke men een aftreksel van gedroogde trawasbladeren.

recept:666 Koorts (hooge)

Ook gebruikt men hiertegen sidawajah zaad.

recept:667 Koorts (hooge)

Gekneusde bladeren van tapak liman als tapel op den buik en het lichaam wasschen met water, waarin enkele van zulke bladeren zijn stukgemaakt.

recept:668 Koorts (hooge)

De temperatuur verlaagt men door in- of uitwendig gebruik van daoen kremah, die echten versch meet zijn.

recept:669 Koorts (hooge)

Drink versch ananassap tot een maximale hoeveelheid van twee glazen daags. Dit sap is verfrisschend en goed voor de spijsvertering.

Koorts bij kinderen

recept:670 Koorts bij kinderen

Een uitstekend middel voor kinderen, dat bijvoorbeeld wordt toegepast bij kinkhoest, is een aftreksel van daoen meniran.
Men kookt een klein theelepeltje van deze blaadjes met een klein stukje zoethout en een portglas water gedurend een minuut of vijf. Kinderen van zeven maanden geve men een theelepeltje, kinderen boven het jaar een likeurglaasje en kinderen boven de vijf jaar een portglas twee maal daags.

recept:671 Koorts bij kinderen

Kneus de bloemen van witte sroeni in een kommetje water en wasch de kinderen daarmede. Ook het hoofd meet er mede bevochtigd worden.

recept:672 Koorts bij kinderen

Bij kinderen, die koorts hebben, is de invloed van wasschingen met daoen inggoe zeer heilzaam.

Koorts bij kleine kinderen

recept:673 Koorts bij kleine kinderen

Is men in het binnenland en kan men seriawanwater bekomen, dan is het het beste, den kleinen daarvan te drinken te geven.

recept:674 Koorts bij kleine kinderen

In plaats van seriawanwater kan men ook het wortelsap van den randoe alas gebruiken. De javanen noemen dit deresan. Men geeft dit, als de kleinen dorst hebben. De temperatuur zal daardoor dalen.

recept:675 Koorts bij kleine kinderen

Een heilzaam middel is, den patiëntjes het sap van laboe kenti als drinkwater te geven.

recept:676 Koorts bij kleine kinderen

Ook het wasschen met dit sap is goed.

recept:677 Koorts bij kleine kinderen

Men kan ook een tapel van geraspte ketimoen op het buikje binden.

recept:678 Koorts bij kleine kinderen

De polsjes en enkeltjes zwachtelen met doekjes, die gedrenkt zijn in een aftreksel van inggoe blaadjes, waarin het vocht van twee berguitjes en wat azijn zijn gedaan.
Deze omslagen moeten geregeld worden vernieuwd en het hoofdje moet ook aanhoudend worden nat gemaakt.

Koorts (koude)

recept:679 Koorts (koude)

Tegen koortsen, die met koude handen en voeten beginnen, neme men daoen prasman. Dagelijks vier gram bladeren op twee splitglazen water tot op de helft verkoken.

Koorts (terugkeerende)

recept:680 Koorts (terugkeerende)

Hiertegen neemt men een aftreksel in van den gestampten wortelbast van de zwarte nangka of nangka boeboer.

recept:681 Koorts (terugkeerende)

Zijn deze koortsen zeer hardnekkig. dan gebruike men een aftreksel van bratawali stengels.

Koorts (telkens terugkeerende) van lage temperatuur

recept:682 Koorts (telkens terugkeerende) van lage temperatuur

Hiertegen drinke men thee, getrokken van den bast van de tjempaka poetih.

Koorts (Tjilatjapsche)

recept:683 Koorts (Tjilatjapsche)

Deze wordt radicaal genezen met daoen prasman volgens recept nummer 679.
Men moet dit middel lang achter elkaar gebruiken en uiteindelijk de sterkte van het aftreksel en de hoeveelheid verminderen. Wanneer men tenslotte nog maar een eetlepel heeft met een glas water, dat tot op de helft verkookt nog slechts een half glas oplevert, dan kan men de kuur staken.

Koorts (verkoelende middelen bij)

recept:684 Koorts (verkoelende middelen bij)

Wanneer een koortspatiënt ijlt of zware hoofdpijn heeft, kan men het hoofd met ijskappen of ijscompressen verkoelen.
Jonge pisangbladeren op het hoofdkussen hebben een zelfde verkoelende werking. Men kan den patiënt er ook op laten liggen. Ook een tikar onder den patiënt geeft verkoeling en verlichting.

recept:685 Koorts (verkoelende middelen bij)

Een verkoelend middel voor koortslijders zijn de eetbare caladiumbladeren. Ze worden eerst goed gewasschen en dan op het hoofdkussen gelegd. Wanneer men meerdere bladeren gebruikt, kunnen ze telkens worden verwisseld. De gebruikte worden dan zoolang in water gelegd en blijven frisch, zoodat ze wel drie dagen dienst kunnen doen.

recept:686 Koorts (verkoelende middelen bij)

Een uitnemend middel is kremi, dat als tapel gebruik wondt, om de hitte uit het lichaam te halen. Ook is het heerlijk koel voor compressen op het hoofd.

recept:687 Koorts (verkoelende middelen bij)

Ook waroe laoet bladeren zijn goed, om bij koorts de hitte uit te drijven. Mij neme twee ons van deze bladeren en drie wortels van tapak liman op twee splitglazen water en late dit tot op de helft verkoken.
Men geve dit den patiënt in gedeelten in, wanneer hij dorst heeft.

recept:688 Koorts (verkoelende middelen bij)

De koortshitte vermindert door de voeten van den lijder te omwikkelen met een bladmoespapje van patjar djawa.

recept:689 Koorts (verkoelende middelen bij)

Verkoelend en kalmeerend werkt bij koorts het gebruik van bajem lemah.

recept:690 Koorts (verkoelende middelen bij)

Om het lichaam bij koortsen te verkoelen, maakt men tapels en compressen van rauwe sambiloto bladeren.

recept:691 Koorts (verkoelende middelen bij)

Sambiloto kan ook inwendig worden gebruikt Voor volwassenen is een paitglaasje uitgeperst sap voldoende. Men zij echter voorzichtig met dit middel, want het is wel eens oorzaak, dat de patiënt gezwollen oogen krijgt.
Sambilote is ontegenzeggelijk een goed medicijn. Er zijn menschen, die er veel baat bij hebben gevonden en nu meenen, dat het tegen alle kwalen helpt, wat natuurlijk een heel verkeerde opvatting is.

Koortswerende middelen

recept:692 Koortswerende middelen

Postelein is een uitstekend medicijn tegen koorts. Deze groente voorkomt veel ziekten in de tropen. Postelein mag niet worden afgekookt.
Menschen met een slecht gebit en zij, die onvoldoende maagsappen hebben, doen goed, de postelein na het koken goed fijn te hakken.

recept:693 Koortswerende middelen

Tegen koorts gebruike men posteleinwater dat op de volgende wijze wordt klaar gemaakt.
Neem een half pond postelein, wasch deze goed schoon, snij ze zoo, dat de steeltjes niet langer zijn dan een vingerlid en zet deze groente zonder bijvoeging van water, dus zoo nat als ze door het wasschen is, op.
Is de postelein gaar, dan wordt het vocht gefiltreerd en de patiënt mag daar zoo veel van drinken, als hij verkiest. Dit middel doet de temperatuur dalen, zuivert het lichaam, kalmeert den patiënt, neemt jeuk en branderigheid weg en voorkomt darmbloeding.
Ook voor gezonde menschen kan postelein niet genoeg worden aanbevolen

recept:694 Koortswerende middelen

De redjasa heeft groote koortswerende eigenschappen Men kan een aftreksel maken van den bast van stam of wortels, of wel van de bladeren. Ze zijn alle even werkzaam

recept:695 Koortswerende middelen

De bladeren van de papaja zijn koortswerend en oefenen een zuiverenden invloed op het geheele lichaam uit.

recept:696 Koortswerende middelen

Zij, die kinine als koortswerend middel minder goed kunnen verdragen, doen goed, met een aftreksel van soerenbast te nemen.

recept:697 Koortswerende middelen

Een goed middel, om koorts uit het lichaam te bannen, bestaat in het nuttigen van gekookte doekoepitten, die gestampt worden gegeten. Voor lijders aan suikerziekte is dit middel echter verboden.

recept:698 Koortswerende middelen

Een aftreksel van den bast van sawo manila heeft ook koortswerende eigenschappen.

recept:699 Koortswerende middelen

Ook de wortelbast van madja is koortswerend. Men drinkt een aftreksel daarvan.

recept:700 Koortswerende middelen

De rauwe tapak liman wortel is koortswerend. Deze worelt gestampt en, in water afgetrokken, ingenomen.

recept:701 Koortswerende middelen

Bij koortsen drinkt men wel rozenwater, met honig vermengd.

recept:702 Koortswerende middelen

De wortelbast van waroe lengis wordt in water gekookt en dit aftreksel tegen koorts ingenomen.

Kouvatten

recept:703 Kouvatten

Een aftreksel van den wortel van kentjoer is dienstig tegen kouvatten.

recept:704 Kouvatten

Ook borst en keel insmeren met een schijfje djeroek nipis, waarop wat kapeer sirih is gedaan.

recept:705 Kouvatten

Ben aftreksel van semboeng lemah is verwarmend en slijmoplossend en is daarom zeer goed, om in te nemen na kouvatten.

recept:706 Kouvatten

Thee van patikan tjina helpt uitstekend tegen drogen hoest en de naweeën van kouvatten.

recept:707 Kouvatten

Zijn de ledematen pijnlijk, wrijf ze dan met de bladeren van entjok en wel van die met witte bloemen. Volwassenen mogen dit middel niet langer dan een kwartier toepassen, omdat deze bladeren eenigszins giftig zijn en vooral een gevoelige huid er slecht tegen kan.

recept:708 Kouvatten

Ook gandaroesa bladeren uitwendig gebruikt, helpen tegen het pijnlijke gevoel in de ledematen bij kouvatten.

recept:709 Kouvatten

Pijn in de ledematen als gevolg van gevatte kou geneest men ook door massage met ketjoeboeng olie, waarbij wat minjak kajoe poetih gemengd is. Denk er aan, dat ketjoeboeng giftig is.

Kouvatten bij zuigelingen

Zuigelingen zijn zeer gevoelig voor klimaatsverandering.
Een vochtiger en kouder klimaat kan oorzaak zijn, dat de kinderen bloed en slijm in de ontlasting krijgen. Met het wegnemen van de oorzaak zal de kwaal meestal over zijn. Doe de kinderen een flanellen hemdje en een flanellen hanssopje met nauwsluitende pijpen aan.
In een koel klimaat moeten de kinderen des morgens direct kousen aantrekken en bij guur weder mogen ze vooral niet te lang baden. Nog beter is het, de kinderen de eerste dagen eenvoudig af te sponsen en ze eerst weder te baden, wanneer ze wat aan den overgang gewend zijn.

Kraamvrouwen

recept:710 Kraamvrouwen

Aan kraamvrouwen geve men veel bloestroevruchten met bajem in de sajoer. Dit middel is bloedzuiverend en bevordert de nierwerking.

recept:711 Kraamvrouwen

Bij kraamvrouwen, die bij de bevalling zijn ingescheurd, moet vooral gezorgd worden voor niet te harden afgang. Lavementen met een mengsel van lauwe slaolie en water zijn dan zeer aan te bevelen.

recept:712 Kraamvrouwen

In den ouden tijd werden de inlandsche kraamvrouwen direct na de bevalling gereinigd met het sap, dat gewonnen werd uit een jonge pisang batoe stam, die nog nimmer had gebloeid en tot dit doel werd omgehakt.
De Organen krimpen dan snel en het voorkomt stortingen.

recept:713 Kraamvrouwen

Zij, die het kind zelf zoogen en last hebben gehad van venerischen huiduitslag, moeten veel ketjipir eten vermengd met temoe ireng. Dit middel voorkomt, dat de besmetting op het kind overgaat.

recept:714 Kraamvrouwen

Alle medicijnen, die de Javanen aan hun kraamvrouwen toedienen, bevatten kedawoeng. De pitten worden gebrand als koffie, doch ze mogen niet verkolen. Van de schillen ontdaan en dan tot poeder gestampt, is de gewone dosis een theelepel vol.

recept:715 Kraamvrouwen

Na de bevalling kan men het hoofd van de kraamvrouwen verkoelen met toeri bladeren.

recept:716 Kraamvrouwen

Kraamvrouwen, die moeilijk urineeren, geeft men een tapel van posorbladeren op den onderbuik. Soms wordt er wat kembang lawang bij gedaan.

Kraamvrouwenkoorts

Deze koortsen worden meestal veroorzaakt, doordat schadelijke stoffen bij de bevalling in het lichaam zijn achter gebleven en deze tot ontsteking aanleiding geven, doordien ze tot bederf overgaan.
Een goed middel ter verdrijving is het volgende:

recept:717 Kraamvrouwenkoorts

Men zet een soeplepel kembang srigading met een splitglas water op en verkookt dit tot op de helft. Heeft men geen bloemen, neem dan zeven bladeren en doe er drie blaadjes iler bij.

recept:718 Kraamvrouwenkoorts

Door direct na de bevalling het volgende drankje in te nemen, des morgens en des avonds versch bereid, kan men deze koorts voorkomen.
Kook een jong papajablad met een lepeltje versche asem en een stukje goela djawa in een splitglas water. Verkook het tot op de helft en neem het in, als het voldoende is afgekoeld. Het is wenschelijk, daarbij tevens een tapel te gebruiken van zeven iler blaadjes, een groote theelepel djoeng rahab (eerst tot asch gebrand) en wat asem kawak bij elkaar gestampt.
Bij Javaansche kraamvrouwen komt het vaak voor, dat de normale vloeiingen plotseling ophouden. Men kan er vrij zeker van zijn, dat de doekoen haar in dat geval opium heeft toegediend, hetzij in de djamoe, die ze bij groote hoeveelheden krijgt, of in de dagelijksche koffie. De doekoens doen dit, om de naweeën te verlichten, als de vrouw vreeselijke pijnen heeft.
Het resultaat is echter noodlottig. De naweeën houden op, de kraamvrouw kan niet meer vloeien, maar kan evenmin urineeren, of stoelgang hebben.
Het onmiddellijk gevolg is bijna altijd hooge koorts en wanneer niet bijtijds wordt ingegrepen, sterft de kraamvrouw, omdat het niet meer mogelijk is, de vuile stoffen uit te drijven.

recept:719 Kraamvrouwenkoorts

Men kan nog srigading probeeren, maar meestal zal het reeds te laat zijn voor dit middel.
Een sterker middel is het innemen van asem kawak zooveel als een duivenei met water en goela djawa. De asem werkt laxeerend en geeft hernieuwden bloedaandrang naar het onderlijf. Tevens moet men kapoer sirih met djeroek nipissap en kajoepoetih olie tot een zalfje mengen en op buik en lendenen smeren.

Kraamzuivering

recept:720 Kraamzuivering

De Javanen gebruiken daarvoor onder meer een aftreksel van remek getih.

recept:721 Kraamzuivering

Ook een aftreksel van laos merah is zeer dienstig. Men neme daarvoor de jonge loten.

recept:722 Kraamzuivering

Een aftreksel van lenglengan bladeren helpt ook zeer goed.

recept:723 Kraamzuivering

Temoe ireng wordt ook wel gegeten, om de kraamzuivering te bevorderen.

Kramp

recept:724 Kramp

Een uitstekend middel tegen buik- en maagkramp is een aftreksel van de overjarige empoe koenir.

recept:725 Kramp

Een ander middel is het gebruik van kemangi.

recept:726 Kramp

De bladeren van duizendblad werken krampstillend.

Kramp in den buik

recept:727 Kramp in den buik

Een tapel van oerang-aring op den buik zal helpen.

Kramp bij venerische ziekte

recept:728 Kramp bij venerische ziekte

De aromatische kapoelaga vruchtjes helpen hiertegen zeer goed.
eerste pagina begin pagina volgende pagina begin vorige pagina einde vorige pagina laatste pagina