Diarhee of buikloop met waterigen afgang, vaak geel en soms groen of zwart

Het karakteristieke bij deze buikziekte is, dat de ontlasting geheel zonder vaste stof is. Wel heeft de patiënt last van hevige persingen en aandrang.

recept:280 Diarhee of buikloop met waterigen afgang, vaak geel en soms groen of zwart

Men begint met te laxeeren, door het innemen van castorolie.
Is de ontlasting daarna nog niet beter, pof dan drie stuks lempoejang van een halven vinger lang en maak die fijn met een halven theelepel djinten itam. Doe er een portglas water bij, pers het vocht door een doekje er uit en drink dat in eens op.
Het dieet moet bestaan uit zachte rijst met gepofte dendeng.

Diarhee of buikloop met nu en dan een paar kleine bloed aderen in de ontlasting

recept:281 Diarhee of buikloop met nu en dan een paar kleine bloed aderen in de ontlasting

Neem vijftien gram patikan tjina, een theelepel kajoe timor, een halve vingerlengte empoe koenir en een vingerlengte kajoe poelasari. Zet dat alles met een halve wijnflesch water op, verkook het tot op de helft en gebruik om de twee uur een paitglaasje daarvan. In erge gevallen om het uur.

recept:282 Diarhee of buikloop met nu en dan een paar kleine bloed aderen in de ontlasting

Indien de diarhee met krampen gepaard gaat, moet er een kajoe oeles bij, een paar kedawoengpitten en een halven theelepel maritja bolong.
De patiënt moet een matig dieet volgen en mag geen melk, eieren of bouillon hebben.
Diarhee of buikloop met koortsig gevoel en zwakte en bijna niet te stoppen

recept:283 Diarhee of buikloop met nu en dan een paar kleine bloed aderen in de ontlasting

Zet vijf gram kajoe kolombo en vijf gram kinabast op met twee splitglazen water en verkook het tot op de helft. Doe er dan zeven druppels goede minjak kajoepoetih bij en neem drie maal daags een dessertlepel vol in.

Diarhee of buikloop In hevige mate en meestal een voorbode van leverziekte

recept:284 Diarhee of buikloop In hevige mate en meestal een voorbode van leverziekte

Een handvol roempoet djarem, een handvol daoen meniran, een stukje zoethout van een halven vinger lang, een halve theelepel anijszaad, een stukje kajoe poelasari van een vingerlid lang en een theelepel geraspte kajoe tjendani worden opgezet met een wijnflesch water en tot op de helft verkookt. Om de twee uur een wijnglaasje hiervan koud uitdrinken.

recept:285 Diarhee of buikloop In hevige mate en meestal een voorbode van leverziekte

De patiënt moet absolute rust houden en een buikverband dragen van dadop serep en sosor bebek, dat driemaal per dag moet worden vernieuwd.

recept:286 Diarhee of buikloop In hevige mate en meestal een voorbode van leverziekte

Het voedsel moet bestaan uit dikke arowrootpap of dikke tadjin. De patiënt mag niets anders te drinken hebben dan vijf geklutste eiwitten, die neergeslagen zijn en met een glas water zijn aangelengd. Om de twee uur mag de patiënt daar een paitglaasje vol van drinken tegen den dorst.
Bij intredende beterschap eerst langzamerhand naar vaster voedsel overgaan en de eerste maanden nog geen melk drinken, geen sterk gekruide spijzen en geen alcohol. Geen ander vleesch dan, kippenvleesch.

recept:287 Diarhee of buikloop In hevige mate en meestal een voorbode van leverziekte

Zorg vooral voor goeden stoelgang. Hapert deze, eet dan veel papaja of gestoofde pisang kepok.

recept:288 Diarhee of buikloop In hevige mate en meestal een voorbode van leverziekte

Is deze buikziekte genezen, dan veertien dagen lang dagelijks het aftreksel drinken van zeven schijfjes temoe lawak met drie volledige meniran plantjes van een vinger lang, dus met de wortels.

recept:289 Diarhee of buikloop In hevige mate en meestal een voorbode van leverziekte

Na deze veertien dagen moet de patiënt twee weken lang temoe lawak gebruiken en dit liefst elk jaar twee keer herhalen.
Neem daarvoor een knol zoo groot als een kippenei, rasp die, doe er een portglas water bij, wring al het vocht er uit door een doekje en drink het heldere vocht, waaruit men het fijne meel eerst heeft laten bezinken, des morgens uit.

Diarhee of buikloop met bloed als gevolg van koorts in den buik

De eerste ontlasting bevat veel bloed met weinig stof er bij.
De lucht is als van bedorven water. Daarna komen veelal persingen en steeds is er bloed bij.
De patiënt heeft over het geheele lichaam een warm gevoel, zonder dat er temperatuursverhooging is waar te nemen.
Is de patiënt al langer ziek, dan zwellen buik, gezicht en ledematen op.
Flauwten komen dan herhaaldelijk voor en de patiënt krijgt een vale loodkleur op het aangezicht.
Het voedsel wordt niet verteerd.

recept:290 Diarhee of buikloop met bloed als gevolg van koorts in den buik

Wanneer de ziekte van langen duur is en er is te voren reeds herhaaldelijk gelaxeerd, rasp dan een stuk bonggol pisang kepok, pers het vocht er uit door het door een doekje te wringen en geef den patiënt daarvan driemaal daags een portglas in.

recept:291 Diarhee of buikloop met bloed als gevolg van koorts in den buik

Den volgenden dag geeft men den patiënt op de nuchtere maag een aftreksel van jonge randoeblaadjes. Men kneust daartoe enkele jonge topblaadjes in een splitglas water, tot dit slijmachtig wordt, zeeft het dan en geeft dit vocht te drinken.

recept:292 Diarhee of buikloop met bloed als gevolg van koorts in den buik

De patiënt moet in bed blijven, zich zoo weinig mogelijk bewegen en een verband met dadop serep en sosor bebek bladeren op den buik dragen.

Diarhee of buikloop als gevolg van zenuwachtigheld

Het is bekend, dat zenuwachtigheid en angst diarhee kunnen veroorzaken.
De angst, cholera te krijgen, kan oorzaak zijn, dat de ontlasting zoo dun wordt, dat men overtuigd is, de eerste verschijnselen van cholera waar te nemen.

recept:293 Diarhee of buikloop als gevolg van zenuwachtigheld

Men neemt daartegen tien tot vijftien gram jonge blaadjes dempol lelet sawan angoeng, giet daar een halven liter kokend water op en drink van deze thee om de twee uur een paitglaasje. Is de diarhee zeer hevig dan om het uur.

Diarhee bij menschen, die nog niet aan het Indische klimaat gewend zijn

recept:294 Diarhee bij menschen, die nog niet aan het Indische klimaat gewend zijn

Ganjongwortel wordt rouw geraspt en het vocht door een doekje uitgeperst. Van dit sap moet telkens twintig gram worden uitgedronken.
Geeft de ganjong weinig sap, dan doet men bij het raspsel eerst wat water en laat de oplosbare stoffen daarin trekken.

Dieet

recept:295 Dieet

Zij, die aangewezen zijn op een vleeschloos dieet, kunnen ter vervanging van vleeschkost de gestoofde stelen van pakis oerang eten, die als asperge worden toebereid en dan zeer smakelijk zijn.
Zie ook onder Buikziekten en Dysenterie

Diphtheritis

recept:296 Diphtheritis

Een zeer onschuldig middel is, eens per uur gorgelen met ananassap en nu en dan iets van het sap inslikken.

recept:297 Diphtheritis

De keel aanstrijken met getah papaja, of er mede gorgelen.

recept:298 Diphtheritis

Rasp een versche knol van bidara oepas en pers het vocht uit het raspsel. Van dit vocht neme men een portglas in; kinderen een paitglaasje.
Heeft men geen versche knollen, dan kunnen ook oudere dienen. Deze bevatten minder vocht en daarom doet men er warm water bij.
Alvorens het vocht in te slikken, moet er mede gegorgeld worden. De ampas wordt met een doek om de keel gebonden.

recept:299 Diphtheritis

Heeft de patiënt er hooge koorts bij, dan zal ananassap goed helpen. Volwassenen twee splitglazen per dag; kinderen, als het erg is, om de tien minuten een paitglaasje.
Met het sap meet eerst worden gegorgeld, voor het wordt ingeslikt.

recept:300 Diphtheritis

Wanneer de diphtheritis naar buiten dreigt uit te breken, moet men pappen met den gestampten bol van de Chineesche vuurlelie.

Dorens

recept:301 Dorens

Wanneer men dorens in de huid heeft gekregen, smere men er getah van kajoe oerip op. Deze getah trekt ze er zelf uit.
Men zij voorzichtig, want de getah is giftig en gevaarlijk als ze in de oogen komt.

recept:302 Dorens

Hetzelfde bereikt men met getah widoeri, getah poele of getah sambodja.

Duizelingen

recept:303 Duizelingen

Tegen de duizelingen, die door de inlanders met den naam sawan angoeng wordt aangeduid, helpt een aftreksel van de bladeren van dempol lelet.

Dysenterie

recept:304 Dysenterie

Rasp een stuk bligoe ter lengte en breedte van vier vingers, doe daarbij een stukje kajoe poelasari van een halven vinger lang, enkele anijszaadjes en een theelepel honig. Meng dit, door het te stampen. Doe het in een stuk pisangblad en stoom het op in een koekoesan. Als het pisangblad verwelkt is, moet men het pakje er uit halen. Filtreer het en drink dat vocht koud uit.
Na dit middel acht dagen te hebben gebruikt, zal men ongetwijfeld beterschap kunnen constateeren.
Het dieet moet bestaan uit zachte nasi tim met een weinig zout en geschraapte kippenborst, die met wat zout in een pisangblad gepoft is.
Om den dorst te lesschen, mag de patiënt per dag het geklutste en verslagen wit van twee eieren, met water vermengd, hebben.

recept:305 Dysenterie

Wanneer er na drie dagen nog bloed in de ontlasting is, mag de patiënt dit zelfs niet drinken en moet hij zich bepalen tot arowrootwater.

recept:306 Dysenterie

Vier gram simaruba, vier gram kinabast en vier gram dalimaschil en wel van de soort met witte bloemen worden opgezet met een halven liter water. Laat daar een kwart van verkoken en neem om de twee uur een dessertlepel vol daarvan in.

recept:307 Dysenterie

Is er na drie dagen nog geen verbetering, maak dezen drank dan opnieuw doch met drie gram kajoe timor er in.

recept:308 Dysenterie

Een streng dieet van nasi tim zonder vleesch is noodzakelijk en men mag alleen tadjin drinken.

recept:309 Dysenterie

Het is bovendien zeer wenschelijk, tegelijkertijd een tapel te maken van de volgende kruiden. Drie gram kajoe manis, twee gram kajoe oeles, anderhalve gram kajoe angin, acht gram kentjoer, twee gram kajoe poelasari, drie gram ketoembar, twee gram djinten itam, twee gram moengsi, twee gram adas, vier kedawoengpitten en tien gram lempoejang.
Alles bij elkaar goed fijn wrijven.
Bestaat de afgang uit enkel bloed zonder velletjes, dan kieze men het volgende recept.

recept:310 Dysenterie

Drie gram kajoe poelasari, vijf anijszaadjes, drie gram moermak daging, twee gram zoethout, een roode ui, een halve ramboetanschil aan stukjes gesneden (wanneer men alleen gedroogde vruchten heeft, dan de schil van de geheele vrucht), alles bij elkaar met een splitglas water opzetten en tot op de helft verkoken.
Deze drank moet dagelijks in drie gedeelten worden uitgedronken en daarmede meet worden doorgegaan, tot deze buikziekte genezen is.

recept:311 Dysenterie

Als buikverband wordt daarbij gebruikt een tapel van dadop serep bladeren, dat tweemaal daags vernieuwd moet worden.

recept:312 Dysenterie

De patiënt mag tegen den dorst nu en dan een paitglaasje vol kalapa idjo water hebben, hoogstens vijf per dag en, als er veel bloed komt, hoogstens zeven.

recept:313 Dysenterie

Totdat er merkbaar beterschap intreedt, mag de patiënt niet anders eten dan nasi tim met wat zout er in. Later mag er een stukje mager kippenvleesch in. Ander vleesch mag de patiënt vooreerst nog niet hebben.

recept:314 Dysenterie

Bij bloed afgaan en ook bij inwendige ontstekingen zal het gebruikt van tjintjaoe genezing brengen. De versche bladeren worden zoo lang met water gekneusd, tot het geleiachtig wordt, waarna het vocht gezeefd wordt. Men giet het in een aarden pot en laat het een nacht in den dauw staan, waardoor het er des morgens uitziet als groene agar-agar. Men neemt het overdag in met stroop of honig. Dit middel geneest de dysenterie in acht dagen volkomen. Men dient het echter wel een maand lang achtereen te gebruiken en men moet dan verder in den eersten tijd nog zeer voorzichtig zijn met het voedsel.
Een dysenterielijder moet ook niet mismoedig worden, wanneer nu en dan weder eens bloed in de ontlasting is. Dat is geen ongewoon verschijnsel, doch slechts een aansporing, om met de medicijnen voorloopig nog door te gaan.

recept:315 Dysenterie

Ook laboe aer en bonteng zijn uitstekend tegen bloedafgang, omdat deze vruchten verkoelend werken op de ingewanden.
Wanneer er groen slijm en bloed in de ontlasting is en de patiënt heeft tevens koorts, dan kan men niet beter doen, dan het pegagan recept nummer 272 toepassen.
Ten slotte nog het recept van een drank, die uit versche kruiden bereid wordt, doch een week lang goed kan worden gehouden, wanneer men het kooksel in een flesch doet en daar een theelepeltje kajoepoetih olie op giet.
Voor het gebruik wordt de olie er eerst afgeschonken en

recept:316 Dysenterie

Een theelepel anijszaad, tien gram pegagan wortel, een stukje kajoe poelasari van een halven vinger lang, een stukje zoethout van een vinger lang, een theelepel kajoe setjang, een theelepel kajoe angin, twee kajoe oeles, een roode ui, een theelepel goela djawa, vijf stuks akar tapak liman, vijf stuks akar bajem merah, vijf stuks akar gelang (witte postelein), vijf stukjes bast van djamboe bidji ter lengte en breedte van een vinger en twee stukken bast van kalapa idjo van een vinger lang en een vinger breed worden met anderhalve wijnflesch water opgezet en een derde daarvan verkookt.
Wanneer de patiënt dorst heeft, neemt hij een klein theekopije hiervan ineens in.
Voor den tweeden dag kookt men den drank na toevoeging van een wijnflesch water opnieuw op.
Voor den derden dag kan men de kruiden nog eens opkoken, doch doet er dan een halve flesch water bij en verkookt de helft van de totale hoeveelheid.

recept:317 Dysenterie

Gaat dysenterie gepaard met persingen, laxeer dan eerst met castorolie. Is deze uitgewerkt, maak dan het volgende drankje gereed.
Een handvol patikan tjina, een halve vingerlengte kajoe poelasari, drie anijszaadjes, een stukje empoe koenir, een halve theelepel maritja bolong en vijf stuks ketoembar worden met 200 gram water opgezet en tot op de helft verkookt.
De patiënt moet dit vocht binnen een half uur met kleine teugjes uitdrinken en wel circa twaalf uur, nadat de castorolie is ingenomen.
Houdt men verder matig dieet gedurende een week, dan zal vaak een of twee keer innemen van deze medicijn genezing brengen.

recept:317a Dysenterie

Jonge gele pinangvruchten zijn een uitstekend middel tegen dysenterie. Ze mogen echter niet gekookt worden doch afgetrokken.

recept:317b Dysenterie

Onder de medicijnen die men tegen dysenterie in geeft wordt vaak roempoet djarem gemengd. Dit middel is ook uitstekend bij buikziekte als gevolg van te groote inwendige hitte.

recept:317c Dysenterie

In de meeste samengestelde recepten tegen dysenterie komt kajoe tjendana voor. Het aftreksel hiervan werkt namelijk zeer gunstig bij darmontstekingen in het algemeen.

recept:317d Dysenterie

Een aftreksel van versche bast van de roode toeri is een uitstekend middel tegen dysenterie. Voorkeur verdienen de stukken die onder aan den stam gewonnen worden. Behalve een samentrekkende stof, die gunstig op de ingewanden werkt, bevat deze bast nog een gom die den dysenterielijder ten goede komt.

recept:317e Dysenterie

Tegen dysenterie gebruikt men met succes zoowel in- als uitwendig bajem kremah. Het moet echter versch geplukt zijn want in gedroogden toestand heeft het veel van zijn waarde verloren.

recept:317f Dysenterie

Het sap uit de bladeren van terate geperst werkt gunstig en wordt daarom vaak gemengd onder de medicijnen die aan dysenterielijders worden toegediend.

recept:317g Dysenterie

Het slijmerige vruchtvleesch van de madja wordt met goed gevolg door dysenterielijders genuttigd.
Ook worden deze vruchten wel in schijven gesneden, gedroogd en dan afgetrokken. Dit aftreksel als drank ingenomen werk samentrekkend en is daarom dienstig bij dysenterie en diarhee.

recept:317h Dysenterie

De bloemen van pisang kepok bevatten stoffen die stoppend werken bij dysenterie. Men behoeft slechts enkele blaadjes in den mond te nemen, daarop te kauwen en het sap in te slikken om vrij spoedig gunstige resultaten waar te nemen.

recept:317i Dysenterie

De bladeren van sambang geteh hebben bloedstelpende eigenschappen.
Een aftreksel wordt wel ingenomen tegen dysenterie.

recept:317j Dysenterie

Uit de slijmerige vruchten en uit de stengels van gendola wordt een uitstekende medicijn tegen dysenterie getrokken.

recept:318 Dysenterie

Bij hevige dysenterie is een snelwerkend middel de blendok gebang. Een stukje van twee of drie cm kookt men in drie kopjes niet te dikke tadjin, tot de blendok zich daarmede mengt. Deze hoeveelheid neemt men driemaal daags in.
Dit middel faalt zelden. Men moet echter streng dieet houden en geen warme spijzen gebruiken.

recept:319 Dysenterie

Is de kwaal verouderd en heeft de patiënt behalve bloed en slijm in de ontlasting, ook nog last van krampen, neem dan dertien topblaadjes dempol lelet, een stukje kajoe poelasari van een vingerlid lang, negen ketoembar, negen ketoembar bolong, een stukje empoe koenir ter lengte van een vingerlid, een kajoe oeles, een dessertlepel kajoe angin en een daoen trawas. Alles bij elkaar stampen, doch niet alte fijn, dan met een splitglas water opzetten en tot op de helft verkoken. Het vocht drinke men in drie keer uit.
Ook voor gewone buikziekte, die met persingen gepaard gaat, kan dit middel dienen.

recept:320 Dysenterie

Voor haemorrhoidenlijders is het beter het volgende recept te kiezen.
Neem zeven daoen iler, zeven daoen dilem, zeven wortels van patikan tjina, zeven wortels van oerang-aring, vijf anijszaadjes, een stukje kajoe poelasari ter lengte van een halven vinger, kajoe timor van een vingerlid lang, een halven theelepel djamoer brama en een kajoe oeles.
Alles bij elkaar stampen onder toevoeging van een portglas water, het vocht door een doekje er uitwringen en dit ineens opdrinken.
Men gebruikt dit middel dagelijks, tot de afgang weder normaal is. De ampas wordt gebruikt, om er den buik mede in te smeren.

recept:321 Dysenterie

Is de ontlasting normaal, dan moet men driemaal daags drie tot vier lepels papaja eten.

recept:322 Dysenterie

Ook moet de patiënt selasih met boewah tempajan gebruiken. Daartoe moet een theelepel vol selasihpitjes met vijf boewah tempajan in een kommetje worden gedaan met een klontje goela djawa er bij en met warm water worden overgoten. Als het afgekoeld is, heeft men een zeer smakelijken verfrisschenden drank, die in den loop van den dag kan worden uitgedronken.

recept:323 Dysenterie

Gaat de buikloop vergezeld van veel krampen en is er betrekkelijk veel bloed in de ontlasting, dan zal de volgende drank nog beter helpen.
Neem een stuk bonggol pisang kepok tjina ter grootte van een eendenei, twee knollen temoe koentji, de eene gepoft en de andere rauw, zeven ketoembar, een kajoe oeles en een stukje kajoe timor, zoo lang en breed als een vingerlid. Alles goed fijn stampen, met een splitglas water opzetten en tot op de helft verkoken. Het vocht wordt afgefiltreerd en koud zijnde, in eenmaal opgedronken.
Men neemt dit dagelijks, tot de ziekte genezen is.

recept:324 Dysenterie

Zoolang de kuur duurt, maakt men een tapel op den buik met daoen dadop serep, sosor bebek en daoen ketoembel.

recept:325 Dysenterie

Voor haemorrhoidenlijders, die tegelijk last hebben van endeldarmontsteking, is de volgende medicijn aan te raden.
Vijf blaadjes iler, een half gram menjan madoe, een gram kajoe poelasari met een paar venkelzaadjes, een gepoft berguitje, twee gram empoe koenir en tien gram patikan tjina worden met twee kopjes water opgezet en tot op de helft verkookt.
Deze drank moet tweemaal per dag koud worden gedronken.

recept:326 Dysenterie

Het volgende middel is in het bijzonder geschikt voor haemorrhoidenlijders, die ook leverinfectie hebben en daarbij nog koorts.
Men laxeert eerst met castorolie en maakt dan het volgende drankje gereed. Een jong toptakje semboeng, drie blaadjes iler, een handvol pegagan plantjes met wortel en al, drie gram njamploeng bast, vijf anijs- of venkelzaadjes, een stukje kajoe poelasari van een vinger lang, twee gepofte roode uien, vijf gram areng djati en vijf gram manggistanschil worden met een wijnflesch water opgezet en tot op drie kwart verkookt. De patiënt moet ieder uur een bitterglaasje vol innemen.
Men laat de kruiden in het drankje, tot het vocht verbruikt is.
De patiënt moet de eerste drie dagen zachte nasi tim eten met wat zout.
De ontlasting zal dan normaal zijn. Soms is den tweeden dag de beterschap reeds duidelijk merkbaar. Is dat het geval, dan mag de patiënt wat fijngesnedenden kippenbiefstuk (zie het keukenrecept in het Aanhangsel) hebben.
Verder mag de patiënt niet baden en hij moet te bed blijven.
In den eersten tijd na de genezing geen bouillon, melk of eieren gebruiken. Dit kan aanleiding zijn, dat de kwaal zich opnieuw gaat vertoonen.

recept:327 Dysenterie

Zoowel voor amoeben- als voor bacillaire dysenterie neemt men twee flinke handen vol gagan met wortel en al, goed gewasschen natuurlijk, twee schijfjes temoe lawak, zoo groot en dik als een rijksdaalder, een vingerlengte empoe koenir, in schijfjes gesneden, veertien ketoembar, veertien anijs- of venkelzaadjes en een stukje kajoe poelasari, zoo groot als een gewoon potlood. Dit alles opzetten met ruim acht splitglazen water en tot vier verkoken.
Bij hevige dysenterie moet de patiënt hiervan om het uur een kopje vol innemen.
Voor kinderen, die amoeben- of bacillaire dysenterie hebben, is het aangewezen middel het pegaganrecept nummer 183.
Wanneer men in bezit is van goede steriliseerflesschen (Weck-flesschen), kan men dezen drank gereed maken en in zulke flesschen mede op reis nemen. De kwart-liter-flesschen zijn hiervoor het meest practisch. Is de flesch namelijk geopend geweest, dan kan de drank niet twee maal 24 uur goed blijven.
Is de inhoud verzuurd, dan zou het gebruik ervan de kwaal slechts verergeren.
Nadrukkelijk wordt gewaarschuwd, geen gedroogde daoen pegagan te gebruiken. daar deze bladeren door het drogen hun geneeskracht verliezen.
Als de kentering te lang duurt, of als er in den Westmoesson te weinig regen valt en de atmosfeer drukkend en benauwend is, komt vaak een gevaalijke dysenterie voor, die meestal volwassenen maar soms ook wel kinderen aantast.
Wanneer de ziekte niet ten spoedigste met de juiste medicijnen en door een zorgvuldig dieet wordt bestreden, kan het verloop voor de patiënten noodlottig worden.
De verschijnselen zijn: Enkele dagen voor de onderkenning een moe gevoel vooral in de beenen, dan hooge koorts, waarbij de patiënt niet kan transpireeren, de urine is donker en troebel, soms als modder, herhaaldelijk ontlasting en in den afgang is donker slijm, meestal met bloed gemengd. Sommige patiënten klagen over pijn in de ingewanden.
Eetlust ontbreekt. De zieken hebben veel dorst, slapen weinig en voelen zich zeer loom en vermoeid.

recept:328 Dysenterie

In de allereerste plaats moet, zoowel bij kinderen als bij volwassenen, gelaxeerd worden met castorolie. De juiste dosis voor een volwassene bestaat uit twee flinke eetlepels vol.
Om de urine weer helder te krijgen, geve men zoo spoedig mogelijk kalapa idjo water te drinken en wel eenige splitglazen achter elkaar. Het feit, dat de urine zoo donker en troebel is, moet als zeer ernstig worden beschouwd. Kalapa idjo water zal ook de temperatuur spoedig doen dalen.
Is de urine normaal, dan geve men dit klapperwater niet meer.

recept:329 Dysenterie

Tegen de buikziekte zelf neemt men vijf gram simaruba, vijf gram vruchtschil van dalima poetih, en vijf gram kinabast, die men in een halven liter kokend water een uur laat trekken (niet koken). De zieke moet van dit aftreksel elk uur een paitglaasje vol uitdrinken.

recept:330 Dysenterie

Tezelfder tijd passe men het volgende dieet toe en bedenke dat de genezing voor een goed deel afhangt van de nauwgezetheid, waarmede de dieetvoorschriften worden opgevolgd.
De beide eerste dagen zo weinig mogelijk voedsel, hoogstens wat niet te dikke arowrootpap zonder suiker of wel uitsluitend tadjin, doch bij kleine hoeveelheden en nimmer te veel op eenmaal.

recept:331 Dysenterie

Men geve den patiënt water noch slappe thee te drinken, maar tegen den dorst het volgende. Een theelepel ketoembar, een theelepel moengsi en drie eetlepels roode rijst worden in een pan gebrand, zooals men koffieboonen brandt. Dan wordt alles in een liter kokend water gestort en het gezeefde vocht krijgt de patiënt te drinken.

recept:332 Dysenterie

Na enkele dagen mag de patiënt nasi tim hebben en als ontbijt wat arowrootpap. Zoolang de ontlasting nog niet goed is, geve men niets anders.

recept:333 Dysenterie

Is de koorts geweken en de ontlasting normaal, d.w.z. zonder slijm of bloed, dan mag een kippenboutje in de nasi tim worden gegeven en ter afwisseling tafelbeschuit met slappe thee en sagopap.
Naarmate de beterschap vordert, moet het gebruik van de medicijnen worden verminderd, door dezelfde hoeveelheid met grootere tusschenpoozen in te nemen.
De overgang naar gewoon voedsel meet zeer geleidelijk plaats hebben.
De herstellende patiënten moeten veel van de frissche buitenlucht genieten, maar waken tegen kouvatten. Kinderen dienen niet te luchtig gekleed te gaan en bijvoorbeeld een flanellen buikband te dragen.

recept:334 Dysenterie

Het volgende voorschrift tegen acute dysenterie is van Dr.
Eisinger, die in het einde van de vorige eeuw te Batavia practiseerde en veel Indische kruiden voorschreef.
Vijf gram jong blad van dalima poetih, een stukje temoe giring, zoo groot als een vingerlid, drie korrels adas manis, een stukje kajoe poelasari ter grootte van een vingerlid en een klein rood uitje worden goed fijngestampt onder toevoeging van een theekopje gekookt water. Het vocht wordt er door een doekje uitgeperst en ineens opgedronken. De smaak is onaangenaam, maar is uit den mond te verdrijven, door direct met warme thee na te spoelen.
Men kan deze kruiden ook koken met de dubbele hoeveelheid water en de helft laten verdampen. De smaak is dan wel wat verbeterd, maar de werking is niet zoo snel als van het ongekookt bereide mengsel.
eerste pagina begin pagina volgende pagina begin vorige pagina einde vorige pagina laatste pagina